نانو کود و نقش آن در کشاورزی
مدت زمان مطالعه : حدود 3 دقیقه
گرداورنده : واحد تحقیق و توسعه سازمان تامین نهاده
امروزه نقش کودهای کشاورزی در افزایش تولیدات محصولات بر همگان آشکار است و کشاورزان هر ساله ناگزیرند تا بخشی از درآمد سالانه خود را به خرید کود اختصاص دهند. کودهای نیز خود دارای دسته بندی بوده و در کل به دو نوع کودهای الی و کودهای ارگانیک دسته بندی میشود. امروزه نیز به لطف علم و ورود دانش نانو به این حوزه نیز شاهد تولید کودهایی موسوم به نانو کود هستیم که در این مقاله قصد پرداختن به این موضوع را داریم.
نانو کود چیست؟
نانو کودها تازه ترین دستاورد علم نانوتکنولوژی میباشد. این نوع کودها توانایی حمل انواع عناصر مغذی برای گیاهان در اندازه های ماکرو و میکرو را داشته و قادرند تا آنها را به موثرترین شکل در اختیار گیاهان بگذارند. در واقع اهمیت این نوع کودها به خاطره آن است که قادرند مواد مغذی را به صورت آهسته و آرام به ریشه گیاه انتقال دهند و البته باید گفت که این نوع کودها در خاک بسیار پایدارند.
اهمیت استفاده ار نانوکودها
ممکن است برایتان جالب باشد که تنها در سال 2019 میزان تولید انواع کودهای شیمیایی در جهان چیزی در حدود 188 میلیون تن بوده است. در حالیکه از ابتدا تاکنون فقط 4 میلیون تن آفت کش در جهان مورد استفاده بوده است.
بر اساس پیش بینی ها جمعیت جهان تا سال 2050 به 9.6 میلیارد نفر خواهد رسید و این یعنی استفاده بیشتر از کودهای شیمیایی برای تولید بیشتر غذا و همین موضوع نگرانی ها را درباره آینده محیط زیست دوچندان نموده است.
نانو کود چگونه تولید میشود؟
نانو کود به دو روش قابل تولید است:
- روش تولید از بالا به پایین
در این روش نانو ذرات کودی بوسیله تجزیه مولکول های بزرگتر شکل میگیرند. در این روش چهار روش زیرشاخه وجود دارد که شامل روش شیمیایی ، روش فیزیکی ، روش پراکنش جزئی و روش پرتاب لیزر است. در مورد این 4 روش باید گفت که به دلیل وجود مواد خطرناک برای گیاه در آنان ممکن است برای گیاه ایجاد سمیت نمایند. - روش تولید از پایین به بالا
در این روش نانو ذرات از مولکول ها و عناصر کوچکنر پدید میایند. این روش دو زیر شاخه وجود دارد که کمی بهتر است و شامل : تولید به روش شیمی سبز و تولید به روش فرایندهای الکتروشیمیایی میباشد. در روش شیمی سبز منبع تولید ذرات بیوارگانیسم هایی مثل گیاهان و قارچ ها میباشند که هم پایدار بوده و هم سازگار با محیط زیست هستند. اما در روش دوم نیز تمامی فرآیندها به وسیله دستگاه اتفاق افتاده و به گونه ای انجام میشود که برای محیط زیست ایجاد خطر نکنند. بنابراین میتوان گفت که روش تولید از پایین به بالا با طبیعت سازگاری بیشتری دارد.
مزایای نانو کود نسبت به کودهای ارگانیک و شیمیایی
- پوشش اطراف نانو کودها امکان کنترل و نحوه ازاد شدن مواد مغذی را میسر میسازد
- ماندگاری مواد مغذی درون نانو کودها بالا بوده و میتوانند مواد را در طی دوره های 50 روزه به درون خاک آزاد نمایند.
- در کودهای شیمیایی 70 درصد مواد مغذی در هنگام قرار گرفتن در خاک از بین میرود که در مورد نانو کودها این آمار بسیار اندک است.
- نانو کودها حاوی کیتوسان و زئولیت قادرند تا توانایی جذب بالایی داشته و بدون داشتن اثر مخرب بر روی خاک ، تمامی منابع فسفر را به شکل قابل جذب در اختیار گیاه قرار دهند.
- پوشش هیدروکسی آپانیت سنتز شده است و در نانو کودها باعث جلوگیری از هدر رفت نیتروژن شده و این عنصر را به آرامی در خاک منتشر میکند
- نانو کودهای ماکرو با توانایی حمل مواد مغذی ماکرو یعنی نیتروژن ، پتاسیم و فسفر بسیار کارآمد بوده و تاثیرات شگفت انگیزی بر روی گیاه دارد.
- نانو کودهای میکرو نیز با قابلیت حمل عناصر میکرو مانند آهن ، زینک ، منگنز ، مس و سیلیکون نیز از مهمترین کودهای این عرصه بوده و تمامی نیازهای گیاه به عناصر میکرو را برطرف میکند.
- نانو کودها بخاطره اندازه بسیار کوچکشان قادرند تا خود وارد اندام های گیاه شده و مواد مغذی را در درون گیاه آزاد نمایند.
سخن پایانی
استفاده از کودهای شیمیایی و مضرات همراه با آن امروزه دغدغه اصلی دولت ها و کشاورزان میباشد. استفاده از تکنولوژی روز و اجرای روش های نوین کوددهی تا حدودی توانسته است تا جلوی آسیب بیشتر را گرفته و کمی از نگرانی ها کم کند. مطمئنا آینده صنعت کشاورزی و کوددهی در گرو اهتمام هر چه بیشتر از کودهای ارگانیک و دوستدار محیط زیست میباشد که در این مقاله نیز سعی ما بر معرفی یکی از انواع همین کودها یعنی نانو کودها بود که امید است مورد توجه شما قرار گرفته باشد.