کود‌های فسفر بالا

کودهایی که به عنوان کود فسفر بالا شناخته می‌شوند

در ادامه با انواع کودهای فسفر بالا آشنا می‌شوید که در کشاورزی ایران و جهان بیشترین کاربرد را دارند. انتخاب نوع کود باید براساس نیاز گیاه، نوع خاک و شرایط اقلیمی انجام شود.

مونو آمونیوم فسفات (MAP – 12-61-0)

MAP یکی از محبوب‌ترین کودهای فسفر بالا در دنیاست که علاوه بر فسفر بالا، مقدار کمی نیتروژن هم دارد. این کود کاملاً محلول در آب است و به‌سرعت توسط ریشه گیاه جذب می‌شود. کود مونوآمونیوم فسفات را می‌توانید برای محصولاتی مانند گندم، جو، سبزیجات، صیفی‌جات و گیاهان زراعی در مراحل ابتدایی رشد به کار برید. همچنین این کود برای مناطق سردسیر یا با خاک قلیایی که فسفر در آن‌ها کمتر در دسترس است، مناسب خواهد بود. ویژگی متمایز این کود تحریک‌کننده رشد ریشه و مناسب برای کاشت مستقیم یا همراه بذر است.

دی آمونیوم فسفات (DAP – 18-46-0)

دی آمونیوم فسفات (DAP) از جمله کودهای بسیار پرکاربرد در کشاورزی ایران است. این کود علاوه بر فسفر، حاوی نیتروژن نیز هست و به دلیل قیمت مناسب و اثرگذاری طولانی، در بین کشاورزان محبوبیت زیادی دارد. از آن برای غلات (گندم، جو)، ذرت، پنبه، یونجه و درختان میوه استفاده می‌کنند و بیشتر مناسب خاک‌های کم‌فسفر در مناطق نیمه‌خشک تا خشک است. این محصول کود پایه‌ای عالی قبل از کاشت و برای افزایش استقرار گیاه بوده و اقتصادی‌ترین کود فسفر بالا به شما می‌آید.

مونو پتاسیم فسفات (MKP – 0-52-34)

MKP کود با درصد بسیار بالای فسفر و پتاسیم است که بدون نیتروژن می‌باشد. این کود در گلخانه‌ها و باغ‌های میوه برای افزایش گل‌دهی و کیفیت محصول کاربرد زیادی دارد. از آن برای درختان میوه، تاکستان‌ها و صیفی‌جات گلخانه‌ای (گوجه‌فرنگی، فلفل دلمه‌ای) استفاده می‌کندد و بیشتر مناسب مناطق گرم و خشک، کشت‌های گلخانه‌ای و زمین‌های سبک است. از ویژگی‌های مهم آن می‌توان به افزایش درصد گل‌دهی، بهبود کیفیت میوه و محلول‌پاشی بسیار مؤثر اشاره کرد.

NPK با فسفر بالا (10-52-10)

این دسته از کودها ترکیبی هستند که درصد فسفر در آن‌ها نسبت به نیتروژن و پتاسیم بیشتر است. کود 10-52-10 برای تغذیه متوازن گیاه در مرحله‌ای که نیاز به فسفر بیشتر دارد بسیار مناسب هستند. گیاهان زینتی، صیفی‌جات، گلخانه‌ها، نهال‌ها، گوجه و خیار بیشترین استفاده را از این کود دارند. می‌توانید از آن در مناطق با کمبود هم‌زمان چند عنصر و سیستم‌های کشت گلخانه‌ای استفاده کنید. این کود مناسب برای محلول‌پاشی، تحریک گل‌دهی و رشد ریشه در دوره‌های خاص است.

NPK با فسفر بالا (20-50-5)

کود NPK ترکیبی با فرمول 20-50-5 یکی از متعادل‌ترین کودهای فسفر بالا است که علاوه بر فسفر قابل جذب بالا (50٪)، حاوی مقدار مناسبی از پتاسیم (20٪) و نیتروژن (5٪) است که برای استفاده در مراحل گلدهی، تشکیل میوه و رشد توصیه می‌شود؛ به ویژه محصولات سبزیجات در مرحله گلدهی متقاطع، تشکیل میوه و رشد. محصولات صیفی‌جات مانند گوجه‌فرنگی و فلفل، گیاهان زراعی، ذرت، گلخانه‌ای‌ها و نهال‌ها بیشترین استفاده را از این کود می‌برند. این کود شیمیایی برای مناطق معتدل تا گرم با خاک‌های نسبتاً سبک و متوسط از نظر مواد آلی مناسب است و منجر به رشد سریع ریشه، افزایش انرژی گیاه در مراحل گل‌دهی شده و مناسب برای محلول‌پاشی یا استفاده در آبیاری قطره‌ای است.

اسید فسفریک کشاورزی

اسید فسفریک یک منبع مایع و بسیار غلیظ از فسفر است که بیشتر برای تنظیم pH آب و تأمین فسفر محلول استفاده می‌شود. این ماده بیشتر در سیستم‌های آبیاری تحت فشار کاربرد دارد. استفاده از آن برای سبزیجات، صیفی‌جات، گلخانه‌ها و درختان جوان در مناطق با آب قلیایی و خاک‌های آهکی یا شور است. ویژگی مهم آن عبارت است از: کاهش pH آب آبیاری، افزایش جذب فسفر در خاک‌های با قفل‌شدگی بالا.

مزایا و خواص کود فسفر بالا در کشاورزی

فسفر نقشی بنیادی در چرخه انرژی گیاه دارد و بدون آن ذخیره انرژی در گیاه دچار مشکل خواهد شد. برخی از مهم‌ترین خواص کود فسفر بالا در کشاورزی عبارتند از:

• تحریک رشد ریشه‌ها: فسفر به رشد عمیق و قوی ریشه کمک می‌کند که این مسئله در جذب بهتر آب و مواد مغذی نقش دارد.
• افزایش گل‌دهی و تشکیل میوه: فسفر نقش کلیدی در آغاز گل‌دهی و افزایش درصد تلقیح دارد.
• تسریع رشد اولیه گیاه: استفاده در مراحل اولیه باعث استقرار سریع‌تر گیاه و کاهش آسیب‌پذیری می‌شود.
• افزایش کیفیت محصول: فسفر در کیفیت دانه، غده یا میوه (مانند وزن، سفتی، شکل و طعم) تأثیر دارد.
• مقاومت گیاه به تنش‌ها: کمبود فسفر، تحمل گیاه را در برابر سرما، بیماری و خشکی کاهش می‌دهد.

علائم کمبود فسفر در خاک

کمبود فسفر یکی از مشکلات شایع در بسیاری از خاک‌های زراعی به‌ویژه خاک‌های سرد، اسیدی و سنگین است. مهم‌ترین علائم کمبود فسفر شامل موارد زیر است:

• رنگ ارغوانی یا بنفش در برگ‌های پیر (به‌خصوص برگ‌های پایینی)
• رشد آهسته و ضعیف ریشه
• کاهش قطر ساقه و تأخیر در گل‌دهی
• کاهش تعداد میوه یا دانه در گیاه
• عملکرد پایین حتی با تغذیه کافی نیتروژن

توصیه می‌شود برای تشخیص دقیق کمبود فسفر از آزمایش خاک و برگ استفاده کنید.

بهترین زمان استفاده از کود فسفر بالا

بهترین زمان برای استفاده از کود فسفر بالا، بستگی مستقیم به نوع گیاه، مرحله رشد و شرایط خاک دارد؛ اما به‌طور کلی، فسفر در مراحل اولیه رشد گیاهان بیشترین تأثیر را خواهد گذاشت. زمانی که گیاه تازه جوانه زده یا در حال نشاکاری است، به فسفر بیشتری برای رشد سریع ریشه‌ها، استقرار بهتر در خاک و آغاز چرخه متابولیکی نیاز دارد. در این مرحله، استفاده از کودهایی مانند MAP یا DAP به‌صورت پایه (قبل از کشت یا هنگام کاشت) می‌تواند باعث رشد قوی‌تر و زودرس گیاه شود.

همچنین در بسیاری از گیاهان گلدار یا میوه‌ده مانند گوجه، فلفل، درختان میوه و انگور، مصرف فسفر پیش از شروع گل‌دهی باعث افزایش تعداد گل، تلقیح بهتر و تشکیل میوه‌های باکیفیت‌تر خواهد شد. در محصولات غده‌ای مانند سیب‌زمینی یا چغندر، زمانی که گیاه وارد فاز غده‌زایی می‌شود نیز استفاده از کود فسفر بالا مانند MKP، به رشد بهتر غده و افزایش عملکرد کمک می‌کند. بنابراین توصیه می‌کنیم کود فسفر بالا را در آغاز فصل رشد، پیش از گل‌دهی و در اوایل توسعه اندام‌های ذخیره‌ای به‌کار ببرید تا اثربخشی آن به حداکثر برسد.

کود فسفر بالا برای چه گیاهانی استفاده می‌شود؟

کود فسفر بالا تقریباً در تمامی محصولات کشاورزی کاربرد دارد، اما بیشترین تأثیر آن در گیاهانی مشاهده می‌شود که در مراحل اولیه به رشد سریع یا توسعه ریشه نیاز دارند. این کود برای گیاهان زیر توصیه می‌شود:

• غلات: مانند گندم و جو برای افزایش پنجه‌زنی و استقرار اولیه.
• صیفی‌جات: گوجه‌فرنگی، خیار، بادمجان برای افزایش گل‌دهی و میوه‌دهی.
• درختان میوه: سیب، هلو، مرکبات برای تحریک گل‌دهی و افزایش تعداد میوه.
• حبوبات: مانند نخود و لوبیا برای افزایش تشکیل غلاف.
• گیاهان ریشه‌ای: مانند هویج، چغندر و سیب‌زمینی برای تقویت رشد غده‌ها.
• برنج: مصرف در مرحله نشاکاری و اوایل رشد برای بهبود ریشه‌زایی و پنجه‌زنی.
• پسته: در مراحل اولیه رشد و درخت‌کاری و همچنین در دوره‌هایی که درخت نیاز به تقویت ریشه یا افزایش گل‌دهی دارد.

کود فسفر بالا برای گیاهان آپارتمانی

استفاده از کود فسفر بالا برای گیاهان آپارتمانی به‌ویژه در مراحل رشد اولیه، ریشه‌زایی قلمه‌ها و تحریک گل‌دهی اهمیت زیادی دارد. گیاهان آپارتمانی در محیط بسته و محدود به خاک گلدانی هستند و به‌راحتی با کمبود فسفر مواجه می‌شوند؛ به‌خصوص زمانی که زهکشی ضعیف یا خاک قلیایی باشد که جذب فسفر را کاهش می‌دهد. کودهای فسفر بالا، مانند NPK متعادل 10-52-10 یا 15-30-15 می‌توانند در افزایش رشد ریشه، تحریک جوانه‌زنی و بهبود گل‌دهی در گیاهان آپارتمانی مؤثر باشند. برخی از این گیاهان عبارتند از:

• گل رز (Rose): برای گل‌دهی مداوم و درشت شدن گل‌ها
• ارکیده (Orchid): در مرحله تشکیل غنچه و گل
• آنتوریوم (Anthurium): برای تقویت گل‌دهی و شادابی رنگ گل‌ها
• اسپاتی فیلوم (Peace Lily): برای افزایش تعداد گل‌ها و سلامت ریشه
• ژربرا (Gerbera): در تولید تجاری و گلخانه‌ای
• گل داوودی (Chrysanthemum): برای گل‌های پرپشت و دوره گل‌دهی طولانی
• شمعدانی (Pelargonium): در طول بهار و تابستان برای گل‌دهی مکرر
• بگونیا (Begonia): برای افزایش قدرت گل‌دهی و برگ‌دهی
• پتونیا (Petunia): در کشت‌های باغچه‌ای و گلدانی
• کالا لیلی (Calla Lily): در زمان آماده‌سازی برای گل‌دهی
• گل ختمی زینتی (Hibiscus): برای تحریک گل‌دهی بیشتر و پررنگ‌تر شدن گل‌ها
• یاسمن (Jasmine): در دوره گل‌دهی

ترکیب هیومیک اسید با کود فسفر بالا

ترکیب کود فسفر بالا با هیومیک اسید باعث افزایش اثربخشی فسفر در خاک می‌شود. کود هیومیک اسید با کاهش قفل‌شدگی فسفر در خاک و بهبود ساختار خاک، جذب فسفر را برای گیاه آسان‌تر می‌کند. همچنین این ترکیب باعث افزایش نگهداری فسفر در ناحیه ریشه، تحریک رشد میکروبی و افزایش جذب عناصر غذایی، افزایش حجم ریشه و راندمان جذب کودها و کاهش نیاز به مصرف فسفرهای شیمیایی در بلندمدت می‌شود. ترکیب این دو در سیستم‌های آبیاری یا چال‌کود بسیار مؤثر است، به‌ویژه در خاک‌های آهکی یا شور.

جدول مقایسه انواع کود فسفر بالا

قیمت کود فسفر بالا

قیمت کود فسفر بالا تحت تأثیر مجموعه‌ای از عوامل فنی و اقتصادی قرار دارد. یکی از مهم‌ترین فاکتورها، نوع و فرمولاسیون کود است؛ به‌عنوان مثال، کودهایی مانند MAP و MKP که خلوص بالاتر و قابلیت انحلال بیشتری دارند، معمولاً گران‌تر از کودهای ساده‌تری مثل DAP هستند. منشأ تولید کود نیز در قیمت آن مؤثر است؛ کودهای وارداتی، به‌ویژه از برندهای معتبر جهانی، به‌دلیل هزینه حمل و نرخ ارز معمولاً گران‌تر از نمونه‌های داخلی می‌باشند.

بسته‌بندی و نحوه عرضه (گرانوله، پودری یا مایع) نیز بر هزینه نهایی تأثیر می‌گذارد. با این حال، سازمان تأمین نهاده ایران با داشتن تجربه 15 ساله در امر تأمین و توزیع نهاده‌های کشاورزی، انواع کود فسفر بالا را از برندهای معتبر داخلی و خارجی با قیمت کاملاً رقابتی عرضه می‌نماید. برای دریافت اطلاعات همین امروز با کارشناسان ما تماس بگیرید.

خرید کود فسفر بالا از سازمان تامین نهاده ایران

سازمان تامین نهاده ایران یکی از بزرگ‌ترین عرضه‌کنندگان رسمی کودهای تخصصی در کشور است که امکان خرید کود فسفر بالا با قیمت مناسب و کیفیت تضمینی را برای کشاورزان فراهم کرده است. محصولات عرضه شده توسط این سازمان دارای تضمین اصالت و کیفیت محصول، مشاوره فنی رایگان جهت انتخاب بهترین نوع کود و آنالیز فنی دقیق است. برای خرید می‌توانید به وب‌سایت رسمی سازمان تامین نهاده مراجعه کرده و فرم درخواست پر کنید یا با کارشناسان فروش ما تماس بگیرید.