کلزا و کانولا دو گیاه ارزشمند
مدت زمان مطالعه : حدود 3 دقیقه
گرداورنده : واحد تحقیق و توسعه سازمان تامین نهاده
همانطور که میدانید امروزه جهان با رشد روزافزون جمعیت همراه است و این جمعیت نیز به غذا وابسته میباشد. یکی از مواد غذایی جدایی ناپذیر از سبد غذایی انسان روغن است که بخش زیادی از روغن های خوراکی از دو گیاه دانه روغنی کلزا و کانولا بدست میاید.
در این مقاله قصد داریم تا این دو گیاه را بیشتر مورد بررسی قرارداده و به فواید بی نظیر آنها پی ببریم.
فواید کلزا و کانولا
کانولا و کلزا دو نوع گیاه از یک خانواده میباشند. در واقع کانولا نوعی اصلاح شده از خود گیاه کلزا میباشد که اولین بار در سال 1970 در کانادا کشت شد. اسم این گیاه برگرفته از نام های کانادا و (oll low asid) به معنی روغن اسید پایین میباشد. حتما تاکنون مزارع زرد رنگ کلزا را دیده اید. جالب است بدانید این گیاه میتواند حتی تا 180 سانتی متر هم رشد داشته باشد.
همانطور که در مقدمه نیز به آن اشاره شد بیشترین مصرف این گیاه برای دانه های روغنی آن میباشد که صرف تولید روغن های خوراکی میگردد. مورد مصرف بعدی این گیاه کنجاله های آنان می باشد که پس از مرحله روغن گیری بدست آمده و به دلیل ذخایر عالی از پروتئین و آمینواسید غذایی عالی برای دام میباشد.
حتما برای شما بسیار جالب خواهد بود که از این گیاه مفید برای تولید سوخت های زیستی یا (( بایودیزل )) هم میتوان استفاده نمود. بر اساس تحقیقات استفاده از سوخت های زیستی بجای سوخت های پایه نفتی میتواند تا 90 درصد انتشار گازهای گلخانه ای را کاهش دهد.
از دیگر دستاوردهای تحقیقاتی در مورد این گیاه نیز میتوان به تولید رقمی از کلزا در سال 1990 اشاره نمود که مقاومت بالایی در برابر علف کش ها داشته و به کشاورزان امکان استفاده از سموم بدون آسیب رسیدن به محصول اصلی را میداد.
خواص شگفت انگیز کلزا و کانولا
کانولا در حال حاضر بعنوان سالمترین روغن خوراکی در جهان شناخته میشود که علت آن را باید ذخایر غنی از ویتامین e ، کلسترول پایین و کمترین درصد اشباع بودن روغن در بین تمام روغن های خوراکی دانست.
بسیار جالب است بدانید که بیش از 44 درصد وزن دانه های کانولا را روغن تشکیل میدهد و این مقدار تقریبا دو برابر میزان روغن در دانه های روغنی دیگر همچون سویا میباشد.
همانطور که در بالا نیز عنوان شد از کنجاله این دانه ها نیز بعنوان یک غذای غنی از پروتئین برای دام و طیور استفاده میشود.
گونه های مقاوم کانولا جزو محصولات بیولوژیکی و حاصل دانش محققین میباشد که با مقاومت بالای خود نسبت به سموم و افت کش ها توانسته است رکورد بالای دو برابر برداشت را نسبت به گونه های عادی نصیب کشاورزان کند.
همچنین تولید ارقام مقاوم این محصول نسبت برداشت به سطح را بطور قابل ملاحظه ای بالا برده است که با توجه به رشد بالای جمعیت جهان اقدامی بسیار مفید و راهبردی میباشد.
کشت این گیاه توجیه اقتصادی بالایی داشته و بخاطر مصارف گوناگون آن میتواند بهره اقتصادی بالایی برای کشورها داشته باشد و به گونه ای که در حال حاضر نزدیک به 30 میلیارد دلار از درآمد کشور کانادا مربوط به تولید این محصول میباشد. ارقام جدید تولید شده این محصول قادرند تا جلوی فرسایش خاک را تا 86 درصد بگیرند و از این جهت خاک به شخم کمتری نیاز خواهد داشت. در نهایت باعث کاهش یک میلیارد کیلوگرمی دی اکسید کربن در مزارع جهان شود و این رقم کمک بسیار خوبی به کاهش گازهای گلخانه ای در جهان میباشد.
چالش های پیشروی کشت کلزا و کانولا
قطعا مهمترین چالش کشت این محصول را باید خشکسالی و کمبود آب دانست. متاسفانه کمبود آب در سال 2021 باعث شد تا تولید این محصول در کانادا به میزان 35.4 درصد کاهش داشته باشد.
خوشبختانه در 
این مورد نیز امیدواری های زیادی وجود داشته و به کمک دانش و تکنولوژی امیدواریم تا بتوانیم گونه های مقاوم این محصول نسبت به شرایط اقلیمی دشوار را تولید و کشت نمود. هم اکنون نیز تحقیقات زیادی در این باره در حال انجام میباشد.
سخن پایانی
کلزا و کانولا دو گیاه با ذخایر فراوان روغن میباشند که موارد مصرف زیادی در بحث تولید مواد غذایی و صنایع گوناگون دارند. تولید ارقام مقاوم این گیاه نسبت به آفت کش ها باعث افزایش تولیدات این محصول شده است که امنیت غذایی را با ثبات خوبی همراه ساخته است. تلاش محققین برای تولید ارقام مقاوم به خشکسالی نیز نوید تولید بیشتر این محصول پر خاصیت را میدهد که قطعا باعث رشد کیفیت زندگی جوامع بشری خواهد بود.