زهکشی خاک
زهکشی خاک
مدت زمان مطالعه : حدود 1 دقیقه
گردآورنده : واحد تحقیق و توسعه سازمان تامین نهاده
متاسفانه چندسالی است که کشورما شاهد وقوع سیل های ویرانگر زیادی در فصول مختلف سال حتی تابستان میباشد که خسارات زیادی برای پیشگیری و مقابله با این پدیده ویرانگر توسط کارشناسان مطرح شده است. یکی از آنها زهکشی مزارع و اراضی کشاورزی میباشد. زهکشی یعنی ایجاد نمودن عوارضی روی زمین برای خارج نمودن آب اضافی و محافظت از خاک مفید سطح زمین است که در نهایت باعث جلوگیری از فرسایش و ایجاد شوره زار در زمین میگردد.
جالب است بدانید که که زهکشی روش تازه ای نیست و از دیرباز کشاورزان از این تکنیک برای دفع نمک های اضافی زمین استفاده میکنند.
انواع زهکشی
- زهکشی روباز
این روش زهکشی را میتوان در اکثر مزارع دید که یک کانال آب به شکل ذوزنقه مسیری را برای انتقال آب ایجاد کرده که فاقد هرگونه لوله کشی یا سقف میباشد. - زهکشی حایل
انواع زهکشی
این زهکشی زمین های کشاورزی را به قطعات مختلف تقسیم میکند تا آب استفاده شده در یک قسمت وارد قسمت دیگر نشود. از نظر کارشناسی بهتر است تا عمق این زهکشی 2 تا 2.5 متر باشد. - زهکشی عمودی
کشاورزان برای استخراج آب از چاه های عمیق به وسیله دستگاه های مکش استفاده میکنند که بیانگر زهکشی عمودی میباشد. - زهکشی لوله ای
از نام آن پیداست که آب از طریق لوله های سیمانی ، سفالی و یا پلاستیکی در نقاط مختلف زمین انتقال می یابد. - زهکشی لانه موشی
سیستم آن شبیه زهکشی لوله می باشد که جسمی مخروطی کردن درون خاک قرار گرفته یا ایجاد میشود که این روش بیشتر مخصوص خاک های دارای مواد آلی زیاد میباشد.
فواید زهکشی
- در مواقع سیلاب نمیگذارد تا آب درون زمین کشاورزی راکد شود.
فواید زهکشی
- آب اضافی زمین را خارج کرده و از ایجاد شوره زار جلوگیری میکند.
- با تهویه زمین کشاورزی و کنترل آب از فرسایش زمین جلوگیری کند.
- جلوی امواج سیل را گرفته و نمیگذارد وارد شهر و روستاها بشود.
- با جلوگیری از ایجاد باتلاق ها جلوی شیوع بیماری و رشد آفات را میگیرد.
- سلامت محیط زیست و امنیت غذایی را تضمین نموده و شهر و روستاها را در مقابل سیل بیمه میکند.
معایب زهکشی
- همانطور که گفته شد زهکشی باعث خروج آب های اضافی زمین میشود که این یعنی املاح مفید درون آب نیز از زمین خارج شده و نمیتواند تاثیر مثبت خود را نمایان سازد.
- زهکشی میتواند رطوبت زمین را تا حدی کاهش دهد که اکوسیستم خود آن ناحیه دچار کمبود شود که در نتیجه آن موجودات وابسته به آن منطقه نیز دچار خسارت خواهند شد.
- زهکشی با خشک نمودن سطح زمین میتواند خاک و محصول را مستعد آتش سوزی نماید که از این نظر باید مراقب بود.
درکل باید گفت که زهکشی نمودن زمین کشاورزی زیر نظر کارشناس و انجام اصولی آن چندان خسارتی را متوجه زمین نمیسازد. در مجموع فواید این عمل از مضرات آن بسیار بیشتر است.
سخن پایانی
بهتر است زهکشی مزارع توسط مهندسان و افراد دارای تجربه در این زمینه انجام شود تا تاثیر مفید خود را در زمین آشکار سازد. بررسی مداوم زهکشی زمین نیز بر عهده شماست تا با مشاهده هر گونه خلل یا نقص بلافاصله برای برطرف نمودن آن اقدام نمایید.