خاک مناسب برای کشاورزی
خاک مناسب برای کشاورزی
مدت زمان مطالعه : حدود 2 دقیقه
گردآورنده : واحد تحقیق و توسعه سازمان تامین نهاده
امروزه همانطور که میدانید خاک یکی از مهمترین ویژگی های اصلی در بحث کشاورزی است. برای کاشت درختان و محصولات زراعی باید حتما به نوع خاک دقت نمود. توجه کردن به شرایط اقلیمی منطقه یکی از عوامل بسیار تاثیرگذار در رشد گیاهان مخصوصا انواع درختان است. علاوه بر نوع اقلیم و شرایط آب و هوایی باید به نوع خاک منطقه کشت و کود مناسب توجه شود. مثلا در مناطقی که خاک آنها از نوع خاک های رسی و شنی است باید از ترکیب این خاک ها به همراه آهک و کود حیوانی مناسب استفاده کرد.
اجزای تشکیل دهنده خاک
در کل میتوان کلوخه خاک را شامل دو قسمت دانست:
- قسمت جامد خاک (شامل مواد آلی و مواد معدنی)
قسمت جامد خاک حاوی مواد آلی و معدنی می باشد که مواد معدنی ذرات ریز و درشت خاک را تشکیل میدهد که این همان کانی های تجزیه شده از سنگ ها میباشند. -
اجزای تشکیل دهنده خاک
مواد آلی خاک نیز جانداران درشت درون خاک و میکروارگانیسم های ریز مثل مثل باکتری ها و قارچ ها می باشند که با تجزیه بقایای موجودات زنده بخش مهمی از خاک بنام هوموس را به وجود میاورند. با خاصیت کلوئیدی که دارد جذب آب و مواد غذایی را افزایش میدهد و ساختمان کلی خاک را بهبود میبخشد. - قسمت خلل و فرج (میتواند درشت ، متوسط و ریز باشد)
خلل و فرج در واقع همان فضای خالی بین ذرات خاک است که راه های ارتباطی هوا و آب برای رسیدن به ریشه را درون خاک تشکیل میدهد.
انواع خاک های کشاورزی
پیش از معرفی انواع خاک ها باید گفت که دسته بندی یک خاک با توجه به بافت آن که شامل خواص شیمیایی و فیزیکی و همچنین نفوذپذیری و وزن مخصوص آن میشود اتفاق می افتد. بدیهی است که خواص هر یک از دسته بندی ها نیر با هم فرق میکند.
- پیت ماس
پیت ماس را باید اساس خاک های کشاورزی دانست که همواره نسبت به درصد دو نوع دیگر باید همواره غالب باشد. پیت ماس حاوی مواد اولیه حیاتی برای رشد گیاه و محافظتی در برابر شوری و سایر آلودگی های خاک می باشد. برای داشتن یک خاک حاصلخیز توجه ویژه به پیت ماس امری الزامی است و باید دقت داشت که نسبت آن از دو عنصر مهم دیگر خاک یعنی کوکوپیت و پرلیت بیش تر باشد. - کوکوپیت
کوکوپیت برای آغاز نمودن عملیات کاشت بذر انتخاب خوبی است.
در خاک یک محیط ضد قارچ و با اسیدیته مناسب ایجاد میکند. کوکوپیت اکسیژن لایه میانی خاک را حفظ نموده و محیط خاک را از نظر تجزیه پذیری بهبود می بخشد. کوکوپیت را از مواد بازمانده فرایند تولید طناب از پوست نارگیل به دست میاورند و از لحاظ عملکرد شبیه راکوول می باشد.
- پرلیت
پرلیت خاصیت اسفنجی خاک را حفظ میکند و مانع فشردگی خاک بر اثر آبیاری میشود. لزوم اینکار بخاطر رسیدن اکسیژن به ریشه گیاهان است. میتوان از شن و ماسه نیز بجای پرلیت استفاده نمود ولی این کار وزن خاک را بسیار بالا میبرد و چندان کاربردی نیست. برای گیاهانی که ریشه آنها توسعه زیادی پیدا میکنند مثل جعفری ، کاهو و هیج استفاده از پرلیت برای نفوذ اکسیژن بیشتر لزوم بیشتری داشته است. همچنین آبرسانی به ریشه را نیز تسهیل میکند. البته پرلیت سرعت حرکت اب در خاک را افزایش میدهد و مقدار زیاد آن برای کاکتوس مناسب و برای گیاهانی که به آب زیادی نیاز دارند نامناسب است.
محصول پیشنهادی: گوگرد مایع پایه پتاسیم ، گوگرد گرانول بنتونیت دار ، گوگرد دال عدسی
مشکلات عمده خاک های کشاورزی
فرسایش و شوری خاک را میتوان دو معضل بزرگ خاک های کشاورزی دانست. فرسایش در اثر عدم کنترل اسیدیته و همچنین رطوبت زیاد یا خشکی زیاد اتفاق می افتد. همچنین روش های غلط آبیاری و عدم استفاده از سایبان نیز میتواند سبب پوسیدگی خاک و فرسایش شود.
در رابطه با معضل شوری نیز باید گفت که این مشکل میتواند بر اثر مشکلات آب و هوایی مثل خشکسالی باشد و خاک را به سمت اسیدیته پایین و قلیایی شدن سوق دهد. البته باید گفت که اکثر خاک های کشور ما نیز قلیایی می باشند که با توجه به این مسئله استفاده از کودهای کنترل کننده ph مثل کودهای گوگردی بسیار پر اهمیت می باشند.
سخن پایانی
خاک های کشاورزی در نهایت تعیین کننده میزان بهره وری در واحد سطح و کیفیت محصولات می باشند. یک خاک غنی از مواد و عناصر غذایی میتواند شما را تبدیل به یک کشاورز نمونه کند که بیشترین برداشت و بهترین محصول را روانه بازار می کند. بهترین راه آزمایش نمودن خاک و سپس مشورت با یک کارشناس خاک شناسی و گیاه شناسی می باشد تا با در نظر گرفتن کمبودهای خاک بهترین کود را معرفی نموده و خاک شما را متعادل سازد.