همه چیز درباره جوانه زنی
همه چیز درباره جوانه زنی
مدت زمان مطالعه : حدود 2 دقیقه
گردآورنده : واحد تحقیق و توسعه سازمان تامین نهاده
جوانه زنی بذر و پیوند زدن دو روشی است که در نهایت باعث میشود شما یک باغ داشته باشید. بزرگترین و قطورترین درخت ها زمانی تنها یک بذر کوچک بوده اند که در اثر قرارگرفتن در محیط و زمان درست امکان بارور شدن را بدست آورده و امروز درختی بزرگ با محصولی فراوان میباشد. در این مقاله با ما همراه باشید تا شما را با انواع روش های بارور نمودن و جوانه زنی بذر آشنا سازیم.
عوامل موثر بر جوانه زنی بطور کلی به 2 گروه تقسیم میشود:
عوامل بذری
- قدرت حیات بذر (زنده مانی)
- طول عمر (کوتاه عمر ، متوسط عمر ، بلند عمر)
- خواب بذر (بذر در سرایط مساعد هم جوانه نمیزند)
عوامل محیطی
- رطوبت
- دما
- اکسیژن
- نور
- تنش های محیطی
نحوه جوانه زنی بذر
بذر را میتوان یک جنین در حال استراحت دانست که در صورت قرارگرفتن در خاک با دمای مناسب ، اکسیژن و آب کافی رشد خود را از سرگرفته و جوانه میزند. میزان دمای خاک عاملی بسیار مهم می باشد و گونه های مختلف در دماهای مختلف واکنش های متفاوتی را نشان میدهند. ولی در حالت کلی در دماهای خیلی بالا یا خیلی پایین فرآیند جوانه زنی کند و یا بطور کلی متوقف میشود.
نحوه جوانه زنی بذر
بذر گیاه به محض قرار گرفتن در یک محیط مناسب اقدام به جذب آب می نماید و مولکول های آب آنزیم های درون بذر را فعال کرده و روند رشد شروع میشود. ابتدا ریشه ای برای جذب آب به سمت پایین حرکت میکند. سپس شاخه ها برای دریافت انرژی خورشید قد کشیده تا از خاک خارج شوند. رشد برگ ها به سمت نور خورشید تحت فرآیندی بنام فتومورفوژنز به وقوع میپیوندند.
روش های بهبود جوانه زنی
- روش های غیر زیستی
یکی از روش های غیر زیستی پرامینگ است. پرامینگ واژه کلی برای توصیف خیساندن بذر در محلول های اسمزی با پتانسیل آب پایین و با تهویه مناسب استفاده میشود. - روش های زیستی
مقابله با تنش های شوری و خشکی ، پیش تیمار بذر با انواع مختلفی از باکتری های خاکزی و قارچ هاست. - پوشش دار کردن بذر
پوشش دار کردن (پلیت کردن و بذرمال کردن) تکنیکی است که در خلال آن مواد مختلفی مانند کودها ، عناصر غذایی ، عوامل جاذبه یا دافعه رطوبت ، تنظیم کننده های رشد گیاهی ، تلقیح باکتری های ریزوبیوم ، آفتکش ها و سایر مواد شیمیایی به وسیله مواد چسبنده به بذر افزوده میشود و بدین ترتیب موجب افزایش جوانه زنی بذر و عملکرد میشود.
محصول پیشنهادی: هیومیک اسید و مونوپتاسیم فسفات
عوامل موثر در سرعت جوانه زدن بذر
نیازهای خاص جوانه زنی بذر بسته به گونه گیاهان متفاوت است. عوامل مورد نیاز برای افزایش جوانه زدن شامل موارد زیر هستند.
- رطوبت
- اکسیژن
- درجه حرارت
- عمق خاک
- سطح کشت بذر
روش های افزایش جوانه زنی بذر
1- آسانترین راه برای افزایش جوانه زدن بذرها، قرار دادن آنها به مدت ۲۴ ساعت در یک ظرف(کم عمق) آب داغ است. آب به پوسته بذر نفوذ می کند و باعث بزرگ شدن رویان های داخل آن می شود. اگر آنها بیش از ۲۴ ساعت خیس داده شوند، احتمال پوسیدگی بذرها بالا می رود. پس بذرها را باید بلافاصله بعد از ۲۴ ساعت در خاک مرطوب کاشت.
2- روش دیگر برای افزایش جوانه زدن، گرم کردن خاک قبل از کاشت بذر، است. اگر گرما از زیر سینی بذر اعمال شود، موثرتر خواهد بود. این روش برای فضاهای داخلی و باز، متفاوت خواهد بود:
- در فضای باز دمای خاک را می توان با روش های زیر گرم کرد:
الف) افزودن چند اینچ کمپوست به بستر باغ برای حفظ گرما
روش های افزایش جوانه زنی بذر
ب) استفاده از مالچ طبیعی یا پلاستیکی برای گرم کردن خاک برای روزها یا هفته ها قبل از کاشت
ج) قرار دادن قاب های سرد در یک مکان آفتابی - در فضای داخلی، باغبانان انواع ترفندها را برای افزایش جوانه زدن بذر ارائه می کنند.
بیشتر انواع بذر تا زمانی که جوانه نزنند، به نور مستقیم نیاز ندارند. پس میتوان سینی بذر را در جایی از خانه قرار داد که گرما از قسمت زیر سینی (تا زمانی که بذرها جوانه بزنند) به آن اعمال شود. همچنین می توان از تشک های حرارتی برای این منظور استفاده کرد.
3-برخی از بذرها برای بیرون آمدن نیاز به خراش دادن پوشش بذر یا طبقه‌بندی بر اساس تغییر دما دارند. به عنوان مثال برخی بذرها برای جوانه زنی به پیش خنک سازی در یخچال، و برخی به گرم کردن خاک نیاز دارند.
4- پیش تیمار بذرها با PEG-6000: تیمارهای پلی اتیلن گلیکول می توانند به طور چشمگیری موجب افزایش جوانه زدن بذر شوند.
5- ضد عفونی بذر: بذرها معمولاً از میکروارگانیسم هایی پوشیده می شوند که می توانند به طور جدی سرعت جوانه زنی بذر را مختل کنند. برای رفع این مشکل، بذرها باید قبل از جوانه زنی با یک محلول مناسب ضد عفونی شوند.