آشنایی با بیماری نماتد گیاهان
مدت زمان مطالعه : حدود 5 دقیقه
گرداورنده : واحد تحقیق و توسعه سازمان تامین نهاده
کشاورزان زیادی با شنیدن نام این افت تجربه های تلخ گذشته را به یاد میاورند. نماتد در واقع قدرت نابودی یک باغ را هم دارد و در این بین تنها اطلاعات کافی کشاورزان میتواند باعث مقابله با این بیماری خطرناک شود. نه تنها بلکه لزوم آموزش درباره تمامی آفات گیاهان به کشاورزان باید در اولویت های هر دولتی برای رسیدن به یک امنیت غذایی پایدار باشد. نماتد هم یکی از این بیماری ها بوده که حتی میتواند خاک را هم از بین ببرد.
با ما در این مقاله همراه باشید تا شما را بیشتر با این بیماری آشنا گردانیم.
نماتد چیست؟
منشا اولیه این بیماری یک انگل یا کرم کوچک بنام نماتد میباشد. برخی از کرم های نماتد به ریشه های گیاه حمله ور میشوند که در نهایت باعث آسیب کلی به پیکره گیاه و از بین رفتن آن خواهد شد.
از ریشه دریافت کرده و تولید مثل مینماید. میزان آسیب این کرم به ریشه به حدی قوی میباشد که به آن سرطان خاک هم میگویند. نماتد با قسمتی از دهان خود بنام استالیت که سوزنی شکل میباشد به دیواره نوک ریشه حمله کرده و با سوراخ نمودن دیواره سلولی محتویات آن را خارج میسازد.
انگل های درون این کرم سپس وارد ریشه و ساقه میشوند و به تغذیه خود ادامه داده تا چرخه زندگی خود را آلوده میکنند و برخی دیگر مهاجر هستند و در حین تغذیه خود در گیاه حرکت هم مینمایند.
طول این کرم های لوله ای بین 0.5 تا 1 میلیمتر است
طول این کرم های لوله ای بین 0.5 تا 1 میلیمتر است و به قدری کوچک و شفاف میباشد که با چشم غیر مسلح نمیتوان آنها را دید. این کرم ها در همه جا هستند و بنابر گونه های متفاوت میتوانند از قارچ ها و باکتری ها و تک سلولی های دیگر هم تغذیه نمایند. نماتد میتواند انواع گونه های انسان و گیاهان و حیوانات را آلوده سازد و به همین خاطر به نماتدهایی که گیاهان را الوده میسازند نماتد گیاهی گفته میشود.
چرخه زندگی کرم نماتد
در کل زندگی این کرم شامل یک مرحله تخم ، چهار مرحله جوانی و یک مرحله بلوغ میباشد که در مجموع شش مرحله زندگی را تشکیل میدهند.
مراحل متعدد جوانی و بلوغ بوسیله پوست اندازی از هم قابل تفکیک هستند. اولین مرحله زندگی تخم میباشد که اکثر نماتدهای گیاهی مراحل جوانی را هم درون تخم سپری میکنند. به عبارتی این نوجوان مرحله دوم میباشد که کار تخم ریزی را انجام میدهد.
شیوع نماتد به چه عواملی وابسته است؟
این کرم ها به راحتی بوسیله هر چیزی از محیط جا به جا میشوند و ممکن است بوسیله کفش های آلوده به زمین شما رسیده و یا همراه با آب آبیاری زمین شما شود.
علائم شیوع نماتد در باغات و مزارع
نماتدهای ریشه باعث بروز علائمی همچون گل شدن ، بروز ضایعات ریشه ، نکروز ، انشعابات بیش از حد ریشه ای و کوتاهی در رشد میشوند. در اندام های فوقانی گیاه نیز زرد شدن و پژمردگی برگ های کوچکتر و در کل کاهش عملکرد گیاه مشهود میباشد. البته تشخیص این علائم در ریشه گیاهان کاری دشوار میباشد زیرا کمبود عناصر غذایی نیز ممکن است به چنین علائمی منجر شود.
چگونه میتوان نماتد را کنترل نمود
بهترین کار برای مقابله با این بیماری ، پیشگیری از آن میباشد. به هیچ عنوان ابزار و وسایل آلوده را وارد باغ خود نسازید و این نکته را بدانید که بیشترین عامل شیوع این بیماری بوسیله جا به جایی خاک و گیاهان آلوده اتفاق می افتد. رعایت الزامات بهداشتی را میتوان یکی از راهکارهای خوب مقابله با این بیماری بشمار آورد. نماتد در ابتدای فعالیت خود به دلیل جمعیت کم علائمی چندانی ندارد و علائم زمانی بروز میکنند که گیاه خیلی درگیر بیماری شده است. بهتر است خاک خود را در صورت مشکوک بودن نماتد هرچه سریعتر به آزمایشگاه فرستاده و و نتایج را بررسی نمایید.
- بهتر است راهکارهای زیر را همواره برای پیشگیری نماتد در نظر داشته باشید
- سلامت ریشه محصولات خود را بطور منظم بررسی نموده و آزمایش نمایید.
- گیاهان آلوده را با روش های بهداشتی ایزوله نموده و بلافاصله از زمین خود خارج نمایید و نابود کنید.
بهتر است در کنار گیاه اصلی گیاهان دیگری مانند گیاه جعفری نیز کاشته شود که میتوانند موثر باشد.
همیشه یک نوع گیاه را در زمین خود نکارید و تناوب کاشت را رعایت کنید.
بذرها و نهال ها را از مراکز مجاز و بهداشتی خریداری نمایید.
شوری خاک و اسیدیته بالا میتوانند این بیماری را تشدید نمایند. بنابراین باید فکر اصلاح خاک خود نیز باشید.
نماتدها ممکن است با کنترل بیولوژیکی و استفاده از قارچ ها و باکتری ها و کنه ها و بندپایان کوچک سرکوب شوند و از بین بروند. به همین خاطر افزایش مواد آلی خاک میتواند محیط را برای رشد این موجودات آماده کرده و باعث ریشه کن شدن نماتد شود.
- ترکیبات فعالی همچون دی کلروپروین و کلروپیکرین نیز میتوانند پیش از کاشت مورد استفاده قرار گرفته و باعث نابودی نماتدها شوند.
- سم های دیگری همچون آبامکتین ، متام سدیم ، ولوم پرایم و اکسامیل نیز برای مقابله با نماتد سفید هستند که البته استفاده از آنها باید با نظر کارشناسان گیاهپزشک صورت بگیرد.
سخن پایانی
حفاظت از سلامت گیاهان و خاک میتواند هم باعث تولید محصولات غذایی سالم شده و هم درآمد پایدار باغداران و کشاورزان را تضمین نماید. نماتد گیاهی ممکن است تمام باغ شما را به نابودی کشانده و سرمایه های شما را از بین ببرد. قطعا بهترین درمان پیشگیری میباشد و بنابراین از هم اکنون برای آزمایش خاک خود و همچنین اصلاح خاک اقدام نمایید تا زمینه بروز این بیماری در باغ شما به کلی از بین برود و بتوانید با خیالی آسوده از درختان و کشت و کار خود محافظت نمایید.
برای خرید این محصول از سازمان تامین نهاده ایران می توانید با کارشناسان ما برای نحوه استفاده درست از محصول مشاوره بگیرید فقط کافیست از اینجا ارتباط برقرار کنید یا به سایت تامین نهاده ایران به آدرس https://taminerp.comمراجعه نمایید.