گوگرد پودری یکی از ساده‌ترین و شناخته‌شده‌ترین نهاده‌ها در کشاورزی است. بسیاری از کشاورزان آن را به‌عنوان یک ابزار چندمنظوره برای بهبود خاک یا مبارزه با بیماری‌های قارچی می‌شناسند. اما آیا تا به حال فکر کرده‌اید که اثربخشی این عنصر ساده، بیش از آنکه به «استفاده کردن یا نکردن» از آن بستگی داشته باشد، به «چگونگی و زمان‌بندی» استفاده از آن وابسته است؟ پیچیدگی‌های پنهان گوگرد می‌تواند تفاوت میان یک محصول متوسط و یک برداشت استثنایی را رقم بزند. در این مقاله به اهمیت استفاده از این عنصر و نحو مصرف آن اشاره شده و حتی جایگزین بهتری برای گوگرد پودری معرفی شده.
مزایای گوگرد پودری برای هندوانه
- افزایش رشد و عملکرد: تأمین عنصر گوگرد موجب افزایش سنتز پروتئین‌ها، بهبود فتوسنتز و افزایش انتقال قند به میوه میشود و در نتیجه عملکرد و اندازه میوه بالا می‌رود.
- بهبود کیفیت میوه: باعث افزایش مواد جامد محلول (درجه بریکس(°Brix))، کاهش ترک‌خوردگی پوست و بهبود یکنواختی و استحکام بافت میشود.
- افزایش بهره‌وری خاک: با کاهش pH خاک، قابلیت جذب عناصر ریزمغذی مانند آهن، منگنز و روی را افزایش می‌دهد.
- کاهش قلیایی خاک: گوگرد عنصری خاک‌های قلیایی را اسیدی می‌کند و شرایط مناسب برای رشد هندوانه (pH بهینه ۶ تا ۶٫۸) فراهم می‌آورد.
- تقویت فعالیت میکروبی خاک: فرآیند اکسیداسیون گوگرد توسط باکتری‌ها موجب افزایش فعالیت زیستی و حاصل‌خیزی خاک میشود.
- کنترل قارچ‌ها و بیماری‌ها: گوگرد نقش قارچ‌کش ارگانیک دارد و برای کنترل کپک پودری و زنگ‌ها بسیار مؤثر است.
- دفع آفات: اثر بازدارندگی بر کنه‌ها، تریپس‌ها، آفات، قارچ‌ها و همچنین جلوگیری از نفوذ وحمله کرم های شب رو وبرگ خوار دارد.
نکته مهم
هندوانه، مانند سایر گونه‌های تیره کدوییان، به گوگرد عنصری که به صورت محلول‌پاشی و به عنوان قارچ‌کش/کنه‌کش استفاده میشود، حساس است و واکنش‌های فیتوتوکسیک (سوختگی برگ) به‌ویژه در دمای بیش از 30 درجه سانتی‌گراد به‌سرعت در آن دیده میشود.
در بعضی از تحقیقات انجام شده گوگرد مایع آلی برند بیوبی و لایف در دمای بیش از 30 درجه هم استفاده شده و هیچگونه خطر سوختگی مورد توجه گیاه نبوده.
برای استفاده از فرم مایع یا جامد گوگرد حتما بعد از آنالیز کامل خاک و مشاوره از یک گیاه پزشک از گوگرد پودری یا گوگرد مایع استفاده کنید.
این گیاه برای رشد و کیفیت میوه به گوگرد در فرم سولفات (SO₄²⁻) در خاک نیاز ضروری دارد و این دو موضوع نباید با هم اشتباه گرفته شوند.
نحوه مصرف گوگرد پودری برای هندوانه
برای تأمین نیاز شدید هندوانه به گوگرد، که هم‌زمان با افزایش مصرف نیتروژن رخ می‌دهد، باید برنامه کوددهی طبق نظر یک کارشناس به‌کار گرفته شود:
قبل از کاشت: حدود 35 درصد از کل نیاز سالانه گوگرد باید هنگام کاشت به عنوان کود پایه در خاک مصرف شود.
بعد از کاشت: 65 درصد باقی‌مانده در مراحل رشد سریع ساقه و تشکیل میوه (از مرحله ساقه اولیه تا زمانی که قطر میوه به حدود ۷٫۶ سانتی‌متر برسد) باید از طریق کودهای جانبی یا آبیاری با استفاده از کودهای سولفاته که جذب سریع‌تری توسط گیاه دارند تأمین شود.
نرخ تغذیه‌ای: در کشت تجاری هندوانه، مقدار توصیه‌شده گوگرد خالص برای کل فصل رشد بین ۳0 تا ۵0 کیلوگرم در هر هکتار است. این مقدار بر اساس نسبت نیتروژن به گوگرد (N:S) بین 15:1 تا 20:1 تعیین میشود.
روش ترکیب در خاک: نحوه مصرف گوگرد پودری به عنوان تغذیه یا اصلاح PH، پخش یکنواخت بر روی خاک است که اگر این مقدار در در عمق 10 تا 15 متری نفوذ کننده فرآینده سولفات شدن آن بهتر انجام میشود.
روش کوددهی جانبی: کودهای سولفاته محلول باید در یک خط یا نوار مجاور ساقه گیاه، در فاصله حدود ۸ سانتی‌متر از آن، قرار داده شوند و سپس با آبیاری، به ناحیه ریشه منتقل شوند.
کاربرد برگی قارچ‌کش: در صورت استفاده از گوگرد به عنوان قارچ‌کش، معمولاً از نوع سوسپانسیون استفاده میشود. همچنین از گوگرد مایع آلی هم میتوان برای استفاده بر روی برگ استفاده کرد.
نتیجه‌گیری
کلید استفاده از گوگرد، نه در افزودن یک ماده، بلکه در پیاده‌سازی یک استراتژی دقیق و مبتنی بر دانش نهفته است. درک تفاوت بین شکل‌های مختلف آن، زمان‌بندی دقیق کاربرد و آگاهی کامل از خطرات، مدیریت گوگرد را از یک اقدام ساده به یک مزیت رقابتی تبدیل می‌کند.