گیاهان شما پر از گل‌های زیبا و سالم هستند، اما پس از مدتی، این گل‌ها پژمرده شده و بدون اینکه به میوه تبدیل شوند، می‌ریزند. اولین و رایج‌ترین توصیه‌ای که می‌شنوید این است: «کود بیشتری بده!» اما این یک تصور اشتباه از نیازهای واقعی گیاه است و گاهی اوقات می‌تواند مشکل را بدتر کند.
در این مقاله قصد داریم به معرفی بهترین کودها برای تبدیل گل به میوه بپردازیم و راهکارهایی برای افزایش باروری درخت از طریق جلوگیری از ریزش درختان میوه و سال‌آوری را مورد بررسی قرار دهیم. اگر شما هم قصد دارید جلوی ریزش غیرطبیعی گل‌ها را بگیرید و محصول بیشتر و باکیفیت‌تری برداشت کنید، پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
نقش کود در تبدیل گل به میوه چیست؟
کود محرک نیست، بلکه سیستم پشتیبانی است. کود انرژی و مواد مغذی ضروری را فراهم می‌کند تا گیاه بتواند فرآیند رشد میوه را پس از آغاز شدن آن توسط سیگنال‌های هورمونی، با موفقیت به پایان برساند.
عامل اصلی تبدیل شکوفه به میوه، یک رویداد بیولوژیکی دو مرحله‌ای است: ابتدا گرده‌افشانی (سفر گرده از پرچم به کلاله) و سپس لقاح (ترکیب گامت‌ها).
اما راز اصلی در اتفاقی است که بلافاصله پس از لقاح رخ می‌دهد. این رویداد یک جهش ناگهانی در هورمون‌های داخلی گیاه، یعنی اکسین و جیبرلین، ایجاد می‌کند. این هورمون‌ها که مانند «پیام‌رسان‌های شیمیایی داخلی» گیاه عمل می‌کنند، کلید فیزیولوژیکی واقعی هستند که به تخمدان دستور می‌دهند تا با تقسیم سلولی سریع، به میوه تبدیل شوند.
کود تبدیل گل به میوه دارای چه عناصری است؟
مهم‌ترین و دقیق‌ترین معیار برای تعیین بهترین کود تبدیل گل به میوه و عناصر سازنده آن، آزمایش مشخصات خاک است که باید در ابتدای فصل پاییز انجام شود. درست بعد از یک سال پربار و پررونق که درخت با استفاده از ظرفیت‌های خاک و منابع آن، با تمام توان به تولید محصول پرداخته؛ در این زمان، خاک در ضعیف‌ترین حالت خود قرار دارد و بخش زیادی از عناصر مغذی خود را در اختیار فصل رشد قبلی قرار داده است.
با آزمایش خاک می‌توان کمبودها و ضعف‌های خاک را به طور دقیق شناسایی کرد و به رفع آنها پرداخت. با این حال، ریزش غیرطبیعی گل‌های درخت یک علامت است که کمبود برخی از عناصر کلیدی را به شما اعلام می‌کند. انواع مختلف کود تبدیل گل به میوه با تکیه بر این عناصر کلیدی، محصولات خود را به فروش می‌رسانند. مهم‌ترین عناصری که کمبودشان روی ریزش گل اثر دارد عبارت‌اند از:
- پتاسیم: کود تبدیل گل به میوه باید دارای درصد قابل توجهی پتاسیم باشد. پتاسیم یک درشت مغذی بسیار مهم در تعیین میزان و کیفیت محصول درخت به شمار می‌رود. در صورت عدم تامین پتاسیم به مقدار کافی، ضمن ریزش گل و میوه‌ها، شاهد به عمل آمدن میوه‌های کوچک و ضعیفی خواهیم بود.
- فسفر: یکی دیگر از عناصر درشت مغذی کلیدی برای تبدیل گل به میوه، فسفر است. کمبود فسفر علاوه بر ریزش گل به کاهش کلی تعداد گل‌ها و تاخیر در رسیدن میوه‌ها نیز خواهد شد.
- بور: عنصر بور یک ریزمغذی کلیدی در فرآیند گرده افشانی درخت به شمار می‌رود. در صورت کمبود بور، احتمالا میوه‌های بدشکل، کاهش کلی حجم محصول و ریزش گل‌ها را مشاعده خواهیم کرد.
- کلسیم: کلسیم برای گیاهان خاصیت مشابهی با خواص آن برای انسان (مستحکم کردن استخوان‌ها) دارد. تامین کلسیم کافی برای درخت می‌تواند دیواره‌های سلولی گیاه را مستحکم کرده و از ترک خوردگی میوه‌ها جلوگیری نماید.
- روی: هورمون اکسین یک هورمون بسیار مهم برای تولید گل‌های بیشتر روی درخت به شمار می‌رود. برای تولید این هورمون به عنصر روی نیاز خواهد بود. در نتیجه، کمبود روی به صورت مستقیم روی تعداد و کیفیت گل‌های درخت تاثیر خواهد گذاشت.
همانطور که دیدیم، عناصر کلیدی در ساختار یک کود تبدیل گل به میوه باید در زمان‌های مختلفی از جمله دوره قبل از گلدهی، دوره حین گلدهی و دوره بعد از گلدهی در اختیار درخت قرار بگیرند. به همین دلیل، لازم است یک برنامه دقیق و منسجم برای تغذیه درختان خود در نظر بگیرید تا مراحل تبدیل گل به میوه را به سلامت پشت سر بگذارید. حاصل اجرای این برنامه کوددهی، درختانی پربار با میوه‌های سالم و باکیفیت است که تماشای منظره آن در فصل برداشت، خستگی را از شما دور خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: بهترین کود برای درختان میوه
بهترین کود تبدیل گل به میوه در دوره های مختلف رشد گیاه
با توجه به آنچه گفتیم، در این قسمت قصد داریم به ارائه یک برنامه کامل برای کوددهی بپردازیم که از بهترین انواع کود تبدیل گل به میوه تشکیل شده و در کنار چند راهکار ساده مدیریتی می‌تواند تبدیل حداکثری گل به میوه را برای شما به ارمغان بیاورد. این برنامه شامل سه بخش پیش از گلدهی، حین گلدهی و بعد از تشکیل میوه به منظور حفاظت از میوه‌ها می‌باشد.
بهترین کود تبدیل گل به میوه در دوره پیش از گلدهی
در دوره پیش از گلدهی، تامین نیازهای درخت در کنار بهبود ویژگی‌های خاک می‌تواند رمز موفقیت باغداران باشد. برای این دوره، هم می‌توانید از کودهای دامی و ارگانیک برای بهبود کلی عناصر مغذی موجود در خاک استفاده کنید و هم با استفاده از هیومیک اسید، ریشه‌زایی و نرخ جذب عناصر توسط خاک را افزایش دهید. به این منظور، استفاده از کودهای زیر موثر خواهد بود.
هیومیک اسید بیوبی
بیوبی یکی از بهترین برندهای کود هیومیک اسید موجود در بازار و یکی از بهترین برند کود ایرانی است که با داشتن غلظت بالا، اثرگذاری مناسب و قیمت اقتصادی از ارزش خرید بالایی برخوردار است. هیومیک اسید مایع بیوبی بهتر از هر برند دیگری در بازار می‌تواند نرخ جذب عناصر مغذی را افزایش داده و میزان گلدهی درختان را چندین برابر کند. استفاده از هیومیک اسید برای افزایش مقاومت و توان درخت و در نتیجه ریزش کمتر گل‌ها به دلیل خودتنظیمی موثر باشد.
کود مرغی مایع بیوبی
برند بیوبی همچنین یک کود ارگانیک بر پایه کود مرغی تولید کرده که با استفاده از آن می‌توانید بدون استرس استفاده از کود شیمیایی به تقویت خاک بپردازید. کود مرغی مایع بیوبی کود دارای درصد اندکی از تمامی عناصر مورد نیاز برای خاک می‌باشد که از جمله این عناصر می‌توان به پتاسیم، فسفر، نیتروژن، هیومیک اسید و روی اشاره کرد.
کود 10-52-10 پاورلایف
سری کودهای درشت مغذی پاورلایف یک انتخاب ایده‌آل برای کود تبدیل گل به میوه در دوره پیش از گلدهی می‌باشد. این کود با داشتن 10 درصد نیتروژن، 50 درصد فسفر، 10 درصد پتاسیم و 10 درصد کلسیم، آمیخته‌ای از بهترین عناصر برای تقویت درخت در دوره گلدهی خواهد بود. با استفاده از این کود می‌توانید ضمن غنی‌تر کردن خاک و تامین عناصر درشت مغذی، به استحکام دیواره‌های سلولی درخت نیز کمک کنید تا در شرایط بحران، مقاومت درخت افزایش پیدا کند.
بهترین کود برای تبدیل گل به میوه در دوره گلدهی
کلیدی‌ترین مرحله برای استفاده از انواع کود تبدیل گل به میوه در دوره گلدهی درخت می‌باشد. در این دوره، شکوفه‌های تازه متولد شده دارای مقاومت اندکی هستند و عوامل محیطی، دمایی و همچنین تغذیه درخت می‌تواند در باقی ماندن آنها روی درخت موثر باشد. در این دوره حساس، استفاده از کودهای زیر مفید خواهد بود:
کود کلات بور بیوبی
مطالعات انجام‌شده در باغ‌های پرتقال نشان داد که محلول‌پاشی برگی ترکیب روی و بور، نقش چشمگیری در بهبود عملکرد درختان دارد. این تیمار توانست میزان حفظ میوه را تا ۵۹٫۴۲٪ افزایش دهد و درصد تشکیل میوه را نیز نسبت به شاهد، ۸٫۳٪ بیشتر کند.
شایان ذکر است که روش محلول‌پاشی برگی در مقایسه با کاربرد خاکی، برتری قابل توجهی نشان داد؛ به‌گونه‌ای که موجب افزایش ۴۶٫۲۴٪ در میزان حفظ میوه و ۱۵٫۹۳٪ در عملکرد نهایی محصول شد. کود کلات بور بیوبی با داشتن 21 درصد بور خالص، کمبود بور برای درخت را به صورت کامل برطرف خواهد کرد. این کود دارای فرم پودر بوده و استفاده از آن به روش محلول پاشی و آبیاری، بیشترین تاثیر را خواهد داشت. با تامین عنصر بور، مقدار گل‌های روی شاخه‌ها بیشتر شده و در نتیجه، میوه بیشتری نیز از آنها تولید خواهد شد.
سولفات روی بیوبی
تأمین روی در گیاه، به‌طور مستقیم موجب افزایش غلظت اکسین در بافت‌های گیاهی می‌شود. افزایش سطح این هورمون رشد، فرآیند القای تشکیل لایه جدایی (Abscission Layer) را در محل اتصال دم‌میوه به شاخه مهار می‌کند. در نتیجه، اتصال میوه در حال رشد پایدارتر شده و از نظر فیزیولوژیک و بیوشیمیایی در برابر ریزش ناشی از تنش‌های محیطی یا رقابت‌های درون‌درختی برای منابع، مقاومت بیشتری پیدا می‌کند.
کودهای دارای اسید آمینه
آمینواسیدها یکی از بهترین انواع کود تبدیل گل به میوه محسوب می‌شوند. کودهای دارای آمینواسید با تامین پروتئین‌های مورد نیاز برای حفاظت از گیاه، آثار ناشی از تنش‌های مختلف روی درخت را کاهش داده و به افزایش مقاومت آن کمک می‌کنند. طبیعتا درخت با داشتن مقاومت کافی می‌تواند گل‌های بیشتری را حفظ کند و میوه‌های قوی‌تری را تولید نماید.
بهترین کود برای تبدیل گل به میوه پس از دوره گلدهی
با اتمام مراحل گلدهی، باید به دنبال کود تبدیل گل به میوه بود تا با تامین نیازهای درخت به صورت اصولی، گل‌های به وجود آمده با نرخ بالایی تبدیل به میوه شوند. نحوه رسیدگی شما به درخت در این دوره علاوه بر میزان تبدیل گل به میوه، روی ویژگی‌های کلی محصول از قبیل کیفیت، مقاومت، قابلیت انبارداری و رنگ و طعم میوه نیز موثر خواهد بود. در دوره بعد از گلدهی، استفاده از کودهای زیر می‌تواند مفید باشد:
کود 36-12-12 پاورلایف
برند پاورلایف یکی از بهترین برندهای موجود در بازار ایران در زمینه تولید کودهای درشت مغذی به شمار می‌رود. کود 36-12-12 از این برند با داشتن درصد کافی از هر سه عنصر درشت مغذی به خصوص پتاسیم، می‌تواند بهترین کود تبدیل گل به میوه محسوب شود. تامین پتاسیم مورد نیاز درخت نه تنها به افزایش نرخ تبدیل گل به میوه کمک می‌کند بلکه به تولید محصول باکیفیت، بازارپسند و جذاب نیز منجر خواهد شد.
کود 36-12-12 دارای 36 درصد پتاسیم محلول در آب، 12 درصد فسفر و 12 درصد نیتروژن است که به افزایش سرعت رشد میوه‌ها نیز منجر می‌شود. این کود می‌تواند در افزایش مقاومت گیاه نسبت به تنش‌های محیطی نظیر گرما و خشکی نیز موثر باشد و سلامت محصول شما در شرایط سخت را تضمین نماید.
کود سولفات پتاسیم پاورلایف
نهایتا، استفاده از یک کود پتاس بالا با ترکیب سولفاته می‌تواند بهترین انتخاب برای کود تبدیل گل به میوه باشد. کود سولفات پتاسیم علاوه بر داشتن بیش از 50 درصد پتاسیم، دارای 20 درصد گوگرد است که با اصلاح شوری و اسیدیته خاک، محیط مناسبی برای تغذیه درخت را فراهم می‌نماید. کود سولفات پتاسیم پاورلایف در بازار با نام کود سولوپتاس نیز شناخته می‌شود که به معنای تمرکز بالای سازندگان روی درصد پتاسیم موجود در این کود می‌باشد.
نکته مهم
یوتریفیکاسیون پدیده‌ای است که در آن استفاده بیش از حد از کودها منجر به رواناب مواد مغذی (عمدتاً نیتروژن و فسفر) به منابع آبی می‌شود. این امر باعث رشد بیش از حد جلبک‌ها می‌گردد که اکسیژن آب را تخلیه و به اکوسیستم‌های آبی و تنوع زیستی آسیب می‌رساند.
نکات تکمیلی برای تبدیل گل به میوه
علاوه بر کوددهی، نکات دیگری نیز وجود دارد که می‌تواند به نگهداری بهتر از گل‌ها و تبدیل آنها به میوه کمک کند. در ادامه به بیان تعدادی از این نکات خواهیم پرداخت. در نظر داشته باشید که این نکات باید در کنار استفاده از کود تبدیل گل به میوه به کار گرفته شوند تا بهترین نتیجه را داشته باشند.
- با توجه به نوع درخت، وضعیت گرده افشانی متفاوت است. برخی درختان به ارقام دیگر برای گلدهی نیاز ندارند اما باردهی برخی از درختان منوط به استفاده از ارقام متفاوت برای ایجاد لقاح می‌باشد.
- گرده‌افشانی از طریق 2 راه انجام می‌شود: جریان هوا و حشرات. توصیه می‌شود با توجه به سن درخت، تعدادی کندوی زنبور در محدوده باغ داشته باشید تا به گرده‌افشانی کمک کنند.
- در صورتی که جریان باغ در منطقه بسیار شدید است، با درختان بادشکن نظیر صنوبر جلوی باد را بگیرید تا به کنده شدن برگ‌ها منجر نشود.
- دمای باغ را در فصل تابستان با آبیاری و کنترل تنش و در فصل زمستان با روش‌های افزایش دما مدیریت نمایید.
بیشتر بخوانید: بهترین کود برای رشد سریع نهال
جمع بندی
شناسایی و انتخاب بهترین کود تبدیل گل به میوه یکی از مراحل کلیدی برای حفظ شکوفه‌های روی درخت و تبدیل آنها به میوه است. در این مقاله ضمن ارائه یک برنامه کوددهی دقیق و کامل برای تبدیل گل به میوه، به بررسی مهم‌ترین عناصری که در این راه به باغداران کمک می‌کنند نیز پرداختیم.
در تعیین کود مناسب برای تبدیل گل به میوه، علاوه بر حفظ شکوفه‌ها و تبدیل آنها به میوه، باید کیفیت محصول نهایی را نیز مدنظر قرار دهید. نحوه نگهداری شما از درختان و نوع تغذیه درخت در مراحل مربوط به گلدهی، تعیین‌کننده ویژگی‌های محصول نهایی از قبیل طعم، ظاهر و قابلیت انبارداری محصول می‌باشد. پس بهتر است با تشخیص دقیق نیازهای خاک منطقه، کودها را با دقت انتخاب نمایید.