در کشاورزی مدرن، مقابله با آفات و بیماری‌ها به یکی از چالش‌های مهم تولیدکنندگان انگور تبدیل شده است. در این راستا، استفاده از ترکیبات طبیعی و غیرسمی مانند گوگرد مایع به عنوان یک راهکار مؤثر برای کنترل بیماری‌ها و آفات در تاکستان‌ها شناخته شده است. گوگرد مایع نه تنها یک محافظ طبیعی برای انگور است، بلکه به عنوان یک منبع تغذیه‌ای برای رشد بهینه گیاهان نیز عمل می‌کند. در این مقاله، به بررسی دقیق و جامع کاربرد گوگرد مایع در تاکستان‌ها می‌پردازیم.
گوگرد مایع چیست؟
گوگرد مایع، که به طور علمی به آن گوگرد میکرونیزه نیز گفته می‌شود، یک ترکیب شیمیایی است که به شکل مایع و حاوی ذرات ریز گوگرد (معمولاً در اندازه‌های میکرونی) تهیه می‌شود. این ترکیب به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود در کنترل بیماری‌ها و آفات مختلف مانند سفیدک پودری، سفیدک دروغین، و کنه‌ها در کشاورزی به ویژه در کشت انگور، کاربرد فراوانی دارد. گوگرد مایع انواع مختلفی دارد همچون:
- گوگرد مایع پایه کلسیم
- گوگرد مایع پایه پتاسیم
- گوگرد مایع سوسپانسیون یا 80 درصد
- گوگرد مایع پایه نیتروژن
دلیل استفاده از گوگرد مایع به جای گوگرد معدنی یا گوگرد پالایشگاهی به صورت پودر برای انگور، جذب سریع از طریق ریشه و برگ و همچنین تاثیر بهتر است.
کاربرد گوگرد مایع در تاکستان‌های انگور
گوگرد مایع در تاکستان‌های انگور دارای دو کارکرد اصلی است:
1- دفاعی(سم و آفات کش)
2-تغذیه‌ای و اصلاح خاک.
1. کارکردهای دفاعی:
- کنترل سفیدک پودری (Powdery Mildew): یکی از مهم‌ترین بیماری‌ها در تاکستان‌ها که می‌تواند خسارت زیادی به انگور وارد کند.
- پیشگیری از سفیدک دروغین(Downy Mildew): که در شرایط مرطوب به سرعت گسترش می‌یابد.
- مهار کنه نمدی و کنه مو: که می‌توانند باعث آسیب جدی به برگ‌ها و خوشه‌های انگور شوند.
2. کارکردهای تغذیه‌ای:
- تأمین سولفور: گوگرد مایع به عنوان منبع سولفور برای گیاهان عمل می‌کند که برای تشکیل اسیدهای آمینه و پروتئین‌ها ضروری است.
- کمک به جذب مواد مغذی: گوگرد باعث بهبود جذب نیتروژن، فسفر و سایر مواد مغذی از خاک می‌شود که به رشد بهتر و سالم‌تر گیاه کمک می‌کند.
نحوه عملکرد گوگرد مایع در تاکستان
گوگرد مایع به صورت یک لایه محافظ روی سطح برگ‌ها و میوه‌ها قرار می‌گیرد و به این ترتیب از نفوذ قارچ‌ها و آفات به گیاهان جلوگیری می‌کند. این ماده در شرایط مرطوب، به گاز H2S تبدیل شده که محیطی نامساعد برای رشد قارچ‌ها ایجاد می‌کند. همچنین، گوگرد با تغییر pH سطح برگ‌ها، شرایط را برای آفات نامساعد می‌کند و به این ترتیب به کنترل آن‌ها کمک می‌کند. از گوگرد مایع به صورت محلول پاشی برای انگور استفاده میکنند.
زمان‌بندی مناسب برای استفاده از گوگرد مایع
یکی از مهم‌ترین نکات در استفاده از گوگرد مایع، زمان‌بندی مناسب آن است. استفاده در زمان‌های نامناسب می‌تواند باعث کاهش اثر بخشی یا حتی آسیب به گیاه شود. بهترین زمان‌های استفاده از گوگرد مایع در تاکستان‌های انگور عبارتند از:
1. مرحله پفکی شدن جوانه‌ها (اوایل بهار):
در این مرحله، وقتی جوانه‌ها شروع به تورم میکنند، استفاده از گوگرد مایع می‌تواند از گسترش سفیدک پودری جلوگیری کند.
دوز پیشنهادی ۲-۳ لیتر در ۱۰۰۰ لیتر آب.
2. مرحله تشکیل غوره (اواخر بهار و اوایل تابستان):
در این زمان، آفات مانند کنه نمدی می‌توانند به شدت آسیب برسانند. گوگرد مایع در این مرحله به عنوان یک کنه‌کش مؤثر عمل می‌کند.
دوز پیشنهادی ۱.۵-۲ لیتر در ۱۰۰۰ لیتر آب.
3. قبل از شیرین شدن غوره‌ها (اواسط تابستان):
در این مرحله که خوشه‌ها شروع به تغییر رنگ و شیرین شدن میکنند، استفاده از گوگرد مایع می‌تواند از شیوع سفیدک دروغین جلوگیری کند.
دوز پیشنهادی ۱-۱.۵ لیتر در ۱۰۰۰ لیتر آب.
نحوه استفاده و نکات عملی
- نحوه مخلوط کردن: برای استفاده بهینه، گوگرد مایع را با آب رقیق کرده و با استفاده از سمپاش‌های استاندارد به صورت یکنواخت بر روی سطح برگ‌ها و میوه‌ها اسپری کنید.
- دمای مناسب: گوگرد مایع در دماهای بالای ۳۰ درجه سانتی‌گراد می‌تواند باعث سوختگی برگ‌ها شود، بنابراین بهترین زمان برای اسپری، صبح زود یا عصر است.
- احتیاطات ایمنی: هنگام استفاده از گوگرد مایع، از ماسک و دستکش استفاده کنید تا از تماس مستقیم با پوست و استنشاق آن جلوگیری شود.
نکته: میتوانید از گوگرد پودری هم برای انگور استفاده کنید. معمولا میزان استفاده گوگرد پودری برای انگور در مراحل اولیه 15 کیلو در هکتار، در مرحله پفکی شدن یا ارزنی شدن 25 کیلوگرم در هکتار و در مرحله تشکیل غوره(قبل از شیرین شدن) 40 کیلوگرم در هکتار است. بهتر است از گوگرد پودری مش 200 استفاده کنید تا کاملا سطح برگ پوشیده از گوگرد شود.
مزایای استفاده از گوگرد مایع در تاکستان
1. مزایای زیست‌محیطی:
- زیست‌تخریب‌پذیری: برخلاف بسیاری از سموم شیمیایی، گوگرد مایع زیست‌تخریب‌پذیر است و برای محیط زیست خطر کمتری دارد.
- تأیید برای کشاورزی ارگانیک: گوگرد مایع برای استفاده در کشاورزی ارگانیک توسط سازمان‌هایی مانند USDA تایید شده است.
2. مزایای اقتصادی:
- هزینه کم و کارآیی بالا: استفاده از گوگرد مایع نسبت به بسیاری از سموم شیمیایی هزینه کمتری دارد و در عین حال اثر بخشی بالایی دارد.
- کاهش نیاز به سموم شیمیایی: استفاده از گوگرد مایع به کاهش استفاده از سموم شیمیایی و افزایش کشاورزی پایدار کمک می‌کند.
3. مزایای فنی:
- سازگاری با سایر کودها و سموم: گوگرد مایع به راحتی با سایر کودها و سموم کشاورزی ترکیب می‌شود.
- سهولت در استفاده: استفاده از گوگرد مایع بسیار ساده است و نیاز به تجهیزات پیچیده ندارد.
نتیجه‌گیری
استفاده از گوگرد مایع در تاکستان‌های انگور، نه تنها به کنترل بیماری‌ها و آفات کمک می‌کند بلکه باعث بهبود کیفیت محصول و افزایش بهره‌وری می‌شود. با رعایت زمان‌بندی مناسب، دوز مناسب، و شرایط محیطی، می‌توان از فواید این ماده به بهترین شکل بهره برد. برای به دست آوردن نتایج بهینه، مشورت با کارشناسان کشاورزی و استفاده از آزمایشگاه‌های خاک‌شناسی توصیه می‌شود.