حتما شما هم میدانید که تمامی محصولات کشاورزی، باغی، صیفیجات و حتی گیاهان آپارتمانی برای رشد حداکثری به کوددهی و مراقبت نیاز دارند. انجیر هم به عنوان یک درخت پرثمر از این قاعده مستثنی نیست. باغداران زیادی قصد دارند با استفاده از کود مناسب، سلامت و باردهی بیشتر درخت خود را به تماشا بنشینند. چنین اهدافی جز به کمک استفاده از بهترین کود برای درخت انجیر امکانپذیر نخواهد بود.
در این مقاله قصد داریم ضمن بررسی مهمترین عناصر مورد نیاز درخت انجیر در هر دوره زمانی، تعدادی از بهترین کودها برای استفاده به منظور افزایش باردهی، دوام بالاتر درخت، رشد بهتر نهال و افزایش کیفیت محصولات را مورد بررسی قرار دهیم. اگر شما هم قصد دارید شاخههای پربار و پرثمر درخت انجیر را مشاهده کنید، پیشنهاد میکنیم تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
عناصر مهم برای تغذیه درخت انجیر
پیش از معرفی و بررسی بهترین کود برای درخت انجیر، بهتر است ببینیم که این درخت در دورههای مختلف رشد خود شامل دوره ابتدای رشد، دوره گلدهی، تبدیل گل به میوه و باردهی میوهها به چه عناصر شیمیایی نیاز دارد. برای پاسخ به این سوال، لازم است بدانید که درخت عناصر خود را از طریق خاک تامین میکند و به منظور اطلاع از نیازهای درخت انجیر، باید کمبودهای خاک را مورد بررسی قرار دهیم.
عامل مهم دیگر در تعیین عناصر مهم برای تغذیه درخت انجیر، سن درخت است. طبیعتا یک نهال تازه کاشته شده با یک درخت چند ساله تفاوتهای قابل توجهی از نظر نوع و میزان نیازها دارند و نمیتوان یک نسخه جامع برای همه باغهای انجیر تجویز کرد. با این حال، به طور کلی میتوانیم بگوییم مهمترین نیازهای درخت انجیر که معمولا خاک توان تامین آنها را ندارد و باید از طریق کوددهی تامین شوند شامل عناصر زیر خواهد بود:
- نیتروژن: یکی از مهمترین عناصر برای رشد حداکثری درخت انجیر، نیتروژن است که درصدی از آن را خاک و مابقی آن را هوا تامین میکند. در حالتی که درخت نتواند نیتروژن کافی را از طریق خاک و هوا جذب کند، باید کمبود درخت انجیر از طریق کودهای نیتروژندار یا همان کود ازت بالا تامین شود. بیشترین نیاز درخت به نیتروژن در ابتدای فصل رشد یعنی در فصل بهار خواهد بود. نیتروژن در تولید کلروفیل (سبزینه) و سبز ماندن برگها و همچنین افزایش رشد طولی شاخهها تاثیر دارد.
- فسفر: عنصر نافلز فسفر یک درشت مغذی کلیدی برای مراحل مختلف رشد درخت انجیر است. توسعه ریشهها، تشکیل گل و تبدیل گل به میوه از جمله وظایف فسفر در ساختار درخت انجیر است. لازم است بدانید که هرچند درخت انجیر به فسفر نیاز دارد اما مقدار نیاز آن در مقایسه با دیگر محصولات باغی کمتر میباشد.
A fertilizer with a higher Phosphorus (P) concentration could be used when approaching the fruiting season. This would encourage the fruit production.
- آهن: علاوه بر عنصر نیتروژن، آهن هم در تولید کلروفیل و سوخت و ساز درخت تاثیر به سزایی دارد. این عنصر فلزی از جمله مواد مغذی کلیدی برای افزایش مقاومت درخت در برابر بیماریهای مختلف میباشد.
- کلسیم: کاربرد کلسیم در ساختار درخت انجیر، چیزی مشابه با کاربرد آن در بدن انسان است. همانطور که کلسیم به تقویت بافت استخوان بدن ما کمک میکند، در تقویت بافتهای سلولی میوه و پیشگیری از ترک خوردن احتمالی سطح آن تاثیر دارد.
- پتاسیم: عنصر پتاسیم بیشترین تاثیر را روی طعم و مزه انجیر دارد. شیرینی میوه انجیر مدیون وجود مقدار کافی پتاسیم در مراحل رشد آن است. پتاسیم همچنین روی نرخ جذب آب و مدیریت تنش آبی و مقاومت درخت انجیر در برابر تنشهای دمایی به خصوص سرما اثرگذار میباشد.
- گوگرد: کمبود گوگرد منجر به زرد شدن برگها میشود. گوگرد به سنتز آمینواسیدها و تامین پروتئین مورد نیاز گیاه اثرگذار است. خواص گوگرد برای درخت انجیر محدود به تامین پروتئین نیست و این عنصر به عنوان یک قارچکش قوی برای پیشگیری و درمان بیماریهای قارچی و اصلاحکننده طبیعی شوری و اسیدی بودن خاک نیز شناخته میشود.
- بور: در مرحله گرده افشانی و بارور شدن گلها، بور یک عنصر بسیار کلیدی به شمار میرود. بور میوههای تازه و جوان را تقویت میکند و نرخ تبدیل گل به میوه در درخت انجیر را نیز افزایش میدهد.
بیشتر بخوانید:کود تبدیل گل به میوه
علاوه بر عناصر گفته شده، ترکیبات آلی مختلف از جمله آمینواسیدها، هیومیک اسید و فولویک اسید نیز در ساختار درخت انجیر نقش کلیدی دارند. در فرآیند کوددهی، باغدار باید با در نظر گرفتن نیازهای درخت و منابع موجود در خاک، بهترین کود برای درخت انجیر را انتخاب کرده و در زمان درست به درخت برساند. بنابراین، توصیه میشود به منظور جلوگیری از آسیب دیدن درخت و همچنین رعایت مسائل اقتصادی، پیش از تهیه برنامه کوددهی، آزمایش خاک و برگ درخت را انجام دهید.
بهترین کود برای درخت انجیر
با توجه به آنچه گفتیم، انتخاب بهترین کود برای درخت انجیر اهمیت زیادی دارد. باغداران معمولا کوددهی را با اهداف متفاوتی انجام میدهند. افزایش کیفیت محصول، افزایش تناژ محصول درخت انجیر، پیشگیری از بیماریها و اصلاح ساختار خاک از جمله اهداف مهم باغداران از کوددهی به شمار میروند. به منظور تامین نیازهای درخت انجیر، استفاده از کودهای زیر میتواند مفید واقع شود:
کود هیومیک اسید برای انجیر
هیومیک اسید و فولویک اسید، دو ترکیب آلی بسیار باکیفیت برای اصلاح ساختار خاک و تقویت ریشهها به شمار میرود. هنگامی که خاک با استفاده از کود هیومیک اسید تقویت شود، ریشه قابلیت تنفس بیشتری داشته و نرخ جذب مواد مغذی از طریق ریشه نیز افزایش مییابد. هیومیک اسید همچنین قابلیت تنظیم pH و کاهش شوری خاک را نیز به همراه دارد. بنابراین، استفاده از این کود میتواند تاثیر مثبتی روی ریشه و خاک کشت درخت انجیر داشته باشد.
هیومیک اسید و فولویک اسید هم به صورت مایع و هم به صورت جامد (پودری و گرانول) در بازار به فروش میرسد. کود مایع معمولا اثرگذاری سریع اما زودگذری دارد در حالی که کودهای جامد دارای خاصیت آهسته رهش هستند؛ یعنی عناصر و اثرگذاری کود به تدریج و به آرامی خود را نشان میدهد و تا مدت طولانیتری در خاک و ریشه باقی میماند.
کود مرغی برای درخت انجیر
در مراحل مختلف رشد درخت انجیر، تامین نیازها از طریق کودهای طبیعی میتواند ایده خوبی باشد. کودهای طبیعی ریسک کمتری دارند و احتمال مسمومیت درخت با آنها کمتر است. یکی از بهترین کودهای طبیعی و باکیفیت موجود در بازار، کود مرغی مایع است که یک محصول اصلاح شده (و نه شیمیایی) از کود طبیعی مرغی به شمار میرود.
کود مرغی مایع یک کود بدون بو و موثر است که اثرگذاری آن در مدت زمان اندکی خود را نشان میدهد. این کود یک ترکیب طبیعی و فوقالعاده از عناصر درشت مغذی و ریزمغذی است که اگر در زمان درستی به کار گرفته شود، میتواند عملکرد بهتری در مقایسه با بسیاری از کودهای شیمیایی نیز از خود نشان دهد. برای استعلام قیمت مایع مرغی یا قیمت کود مرغی پلیت شده 25 کیلو محصول مورد نظر را انتخاب کرده و با کارشناسان ما تماس بگیرید.
کودهای NPK برای درخت انجیر
سه عنصر پتاسیم، فسفر و نیتروژن که نقش پررنگی در ساختار درخت انجیر دارند و روی کیفیت محصول و حفظ سلامت درخت موثر هستند، عناصر درشت مغذی نامیده میشوند. برای تامین عناصر درشتمغذی مورد نیاز درخت انجیر، میتوان از انواع کود NPK استفاده میشود که درصد قابل توجهی از سه عنصر را در اختیار درخت قرار میدهند. انواع مختلفی از کودهای درشتمغذی با درصدهای متفاوت در بازار وجود دارد که به منظور تامین نیازهای درخت انجیر، معمولا از ترکیباتی مثل کود 20 20 20 و کود 36 12 12 استفاده میشود.
کود کلسیم بور
همانطور که در قسمت قبل گفتیم، عناصر ریزمغذی مانند بور و کلسیم نقش مهمی در تقویت بافتهای سلولی و همچنین گلدهی درخت انجیر دارند. برای تامین دو عنصر کلیدی کلسیم و بور، کود شیمیایی دقیقی وجود دارد که کلسیم بور یا کل بور نامیده میشود. این کود دارای درصد قابل توجهی از کلسیم و بور است و در تشکیل و درشت شدن انجیرهای باغ شما نقش حیاتی ایفا میکند. همچنین میتوانید از کود کلات روی، کود سولفات روی و کود نیترات کلسیم برای این منظور استفاده کنید.
کود کلات آهن
در صورتی که میزان آهن موجود در خاک کشت درخت انجیر خیلی کم باشد، بسته به نظر کارشناس کشاورزی ممکن است به کود کلات آهن نیاز داشته باشید. کودهای کلات شامل فرم قابل جذب عناصر ریزمغذی هستند که صرفا یک عنصر را به صورت قابل جذب در اختیار درخت قرار میدهند.
کود فروت ست
کود فروت ست یکی از کودهای ترکیبی مناسب برای دوره تبدیل گل به میوه است که شامل ترکیب متعادلی از عناصر ریزمغذی و درشتمغذی میباشد. از این کود در ابتدای فصل رشد و در دوره پیش از جوانه زنی درخت انجیر استفاده میشود.
کود گوسفندی کاملا پوسیده
اگر به دنبال یک منبع طبیعی دیگر برای کوددهی درخت انجیر هستید، کود طبیعی گوسفند میتواند انتخاب بسیار مناسبی باشد. کود گوسفند شامل درصد کم اما تعداد زیادی از عناصر لازم برای درخت انجیر میباشد. با توجه به اینکه در تحلیل میزان عناصر درشت مغذی و آهن برای کودهای گوسفند و گاو، کود گوسفند دارای درصد عناصر مفید بیشتری است، توصیه میشود برای تغذیه درخت انجیر از کودهای گوسفندی استفاده شود. باید توجه کنید که کود مورد استفاده کاملا پوسیده باشد تا سرعت جذب بالاتری برای درختان به همراه بیاورد.
بهترین کود برای اهداف مختلف باغداری درخت انجیر
اکنون که با عناصر موثر و بهترین کود برای درخت انجیر آشنا شدیم، میتوانیم به صورت خلاصه، بهترین کودها برای اهداف مختلف را به همراه زمان دقیق مصرف هر کود مورد بررسی قرار دهیم.
بهترین کود برای رشد سریع درخت انجیر
در صورتی که قصد دارید روند رشد درخت را تقویت کنید و ضمن افزایش توان سوخت و ساز درخت، مقاومت آن را نیز افزایش دهید، باید استفاده از دو کود را مدنظر داشته باشید: اولا کودهای نیتروژندار (زیرا نیتروژن برای تولید کلروفیل و رشد رویشی بسیار کلیدی است) و دوما هیومیک اسید و فولویک اسید که شرایط بهینه برای جذب مواد مغذی را فراهم مینماید. زمان استفاده از هر دو کود در اوایل بهار است که درخت در آستانه شروع یک فصل رشد جدید میباشد.
هرچند استفاده از کودهای نیتروژندار برای رشد سریع درخت انجیر گزینه بسیار خوبی است اما نباید فراموش کنید که استفاده بیش از حد نیتروژن میتواند منجر به مسمومیت درخت انجیر و کاهش باردهی آن شود. بنابراین، توصیه میشود مصرف نیتروژن را زیر نظر کارشناس و به صورت کنترل شده انجام دهید.
بهترین کود برای باردهی درخت انجیر
هیچ باغداری را پیدا نمیکنیم که افزایش باردهی درخت را به عنوان یک هدف دنبال نکند. برای رسیدن به این هدف، تامین متعادل عناصر درشت مغذی یک راهکار کلیدی است. استفاده از کودهای متعادل نظیر سه بیست یا 10-10-10 به تقویت خاک و تولید میوه بیشتر توسط درخت منجر خواهد شد.
در صورتی که ضعف خاک و کمبود عناصر مغذی به خصوص فسفر در آزمایش خاک تشخیص داده شده، استفاده از کود فسفر بالا یا کمپوست کاملا پوسیده در زمستان به صورت چالکود میتواند نتیجه خوبی داشته باشد. کودهای کامل که ترکیبی از ریزمغذیها و درشتمغذیها هستند نیز میتوانند یک گزینه ایدهآل برای پیشگیری از ریزش میوه و باردهی حداکثری درخت انجیر باشند.
برای درشت شدن میوه انجیر چه باید کرد؟
نکته مهم دیگر در مورد محصول درخت انجیر، کیفیت ظاهری میوه یعنی درشت بودن و طعم خوب انجیرهاست. به این منظور، عنصر پتاسیم از اهمیت بالایی برخوردار است و طبیعتا استفاده از کودهای پتاس بالا میتواند شما را به این هدف برساند. در کنار کود پتاس بالا، باید از کودهای دارای کلسیم نیز به منظور جلوگیری از ترک خوردگی بافت میوه استفاده نمایید.
برنامه کوددهی شامل بهترین کود برای درخت انجیر
با توجه به نکات فوق، باغداران میتوانند با استفاده از برنامه کوددهی زیر، همه نیازهای درخت را برآورده کرده و محصول باکیفیت و درختان سالم را به صورت همزمان داشته باشند. مراحل اجرای این برنامه از اواسط فصل زمستان آغاز میشود و به شرح زیر میباشد:
- برای اصلاح خاک و ریشهزایی بیشتر، در اواسط فصل زمستان کوددهی را با کود فسفر بالا، هیومیک اسید گرانول و یا کودهای ارگانیک دامی آغاز کنید. استفاده از کود دامی باید هر چند سال یک بار انجام شود تا عناصر خاک بازیابی گردند. پیشنهاده میکنیم برای اطلاعات بیشتر مقاله بهترین کود برای اصلاح خاک را مطالعه کنید.
- در اوایل بهار که زمان آغاز رشد رویشی درخت انجیر است، باید هیومیک اسید مایع را به صورت محلولپاشی مورد استفاده قرار دهید.
- پیش از آغاز مرحله جوانهزنی درخت، استفاده از کود فروت ست میتواند نیازهای اساسی درخت را تامین نماید.
- تا اواسط تابستان، درخت در اوج رشد رویشی خود قرار دارد. در این دوره باید با استفاده از کودهای NPK و کلات آهن، نیاز درخت انجیر را به بهترین شکل تامین نمایید.
- در فصل تابستان و در دوره تشکیل و درشت شدن میوه، از کودهای پتاس بالا به منظور افزایش کیفیت محصول استفاده کنید. در این دوره، مصرف کود کلسیم بور نیز توصیه میشود.
- در پایان تابستان و به منظور تقویت ریشه و احیای خاک، از کودهای فسفر بالا و کودهای نیتروژندار استفاده نمایید. پس از این مرحله، کوددهی را متوقف کرده و از هیچ کود دیگری استفاده نکنید.
بهترین کود برای درخت انجیر دیم
در بخشهایی از کشور که بارش باران و منابع آب بیشتر است، برخی از باغداران به کشت دیم انجیر نیز اقدام میکنند. در مورد کشت دیم باید دقت داشته باشید که تنشهای آبی بیشتری درخت را تهدید میکنند. به همین منظور، استفاده از کودهای تقویتکننده درخت نظیر هیومیک اسید و کود فسفر بالا به منظور حفظ بیشتر رطوبت در خاک و افزایش ریشهزایی میتواند به تقویت درختان منجر شود.
جمع بندی
کوددهی به درخت انجیر مانند هر محصول کشاورزی و باغداری دیگر، نکات مخصوص به خود را دارد. به منظور تعیین دقیق بهترین کود برای درخت انجیر باید به منابع خاک، نیازهای درخت، سن درخت و شرایط اقلیمی توجه شود. در این مقاله ضمن بررسی مهمترین نیازهای درخت انجیر به معرفی بهترین کودها با اهداف مختلف و شرایط استفاده از هر کود پرداختیم.