درخت انار یکی از مقاوم‌ترین و سودآورترین، و زیباترین درختان میوه در مناطق خشک و نیمه خشک ایران به شمار می‌رود. اما اگر هدف‌تان برداشت انارهایی درشت، خوش‌طعم، قرمز و مشتری پسند است، نباید از این مرحله که انتخاب کود مناسب باشد عبور کنید. بسیاری از باغداران این پرسش را مطرح می‌کنند که بهترین کود برای درخت انار چیست؟
واقعیت این است که انتخاب بهترین کودها برای انار تأثیر مستقیمی بر کیفیت، اندازه و حتی رنگ دانه‌های میوه دارد. اگر کوددهی را به درستی انجام دهید، نه تنها می‌توانید از ریزش گل انار جلوگیری کنید، بلکه به رشد سریع‌تر درخت، افزایش باردهی و حتی آبدار شدن دانه‌های انار کمک کنید. در این مقاله از تامین نهاده ایران به بررسی
- کودهای حیوانی
- انواع کود NPK
- کود هیومیک اسید
- کود گوگرد
که میتوانند برای درشت شدن میوه انار، رشد سریع و پربار درخت انار مفید باشند میپردازیم.
بهترین کودها برای درخت انار
انار می‌تواند با مراقبت ویژه در خاک‌های نسبتاً قلیایی و شور به خوبی رشد کند. برای داشتن درختان انار پربار و سالم، شناخت و انتخاب بهترین کود برای درخت انار از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در ادامه، انواع کودها و تأثیرات آن‌ها را بررسی می‌کنیم:
کود دامی پوسیده
بهترین کود حیوانی برای درخت انار است. استفاده از این کودها مانند کود گاوی یا پرندگان، یا استفاده از کمپوست آلی در فصل‌های پاییز و زمستان، اصولی روش برای تقویت خاک است. از بین انواع کودهای گاوی و پرندگان، کود مرغی برای درخت انار بهترین گزینه است. این کود باعث بهبود ساختار خاک، افزایش رطوبت پذیری و فراهم کردن مواد آلی می‌شود. بهتر است برای تاثیر بیشتر، آن را با گوگرد یا اسید هیومیک ترکیب کنید، به خصوص در خاک‌های آهکی. این ترکیب می‌تواند در سال‌های ابتدایی رشد، به عنوان بهترین کود برای رشد سریع درخت انار عمل کند.
کودهای شیمیاییNPK
بهترین کود شیمیایی برای درخت انار کودهای NPK هستند که انواع مختلفی دارند:
- کود 10-52-10 با فسفر بالا، گزینه‌ای عالی برای تقویت ریشه‌ها و تحریک گل دهی است. اگر به دنبال کود جلوگیری از ریزش گل انار هستید، کود NPK فسفر بالا یا کود سوپر فسفات تریپل (TSP) انتخاب مناسبی است. مراقب باشید مقدار فسفر از این بالاتر نرود، زیرا علت کشمشی شدن دانه انار، افزایش میزان فسفر در کود است.
- کود 20-20-20 تغذیه‌ای متعادل در فصل بهار که باعث بهبود رشد شاخه‌ها و برگ‌ها می‌شود. این ترکیب در واقع بهترین کود برای درخت انار در بهار محسوب می‌شود.
- کود 36 12 12 با درصد بالای پتاس، انتخابی فوق‌العاده برای درشت شدن میوه انار، افزایش شیرینی و قرمز شدن دانه انار است. فواید کود پتاس برای درخت انار در افزایش کیفیت میوه کاملاً اثبات شده است. علت آبدار بودن انار استفاده از این کود NPK با پتاس بالا، سولفات پتاسیم یا کلرید پتاسیم می‌باشد.
اسید هیومیک و گوگرد گرانوله
این ترکیب به جذب بهتر عناصر غذایی در خاک‌های قلیایی کمک زیادی می‌کند و محیطی مناسب برای جذب کودهای شیمیایی فراهم می‌کند. کود اسید هیومیک همچنین باعث می‌شود که آهن و روی بهتر جذب شده و از سفید شدن دانه‌های انار جلوگیری شود. این کود بهترین کود برای تقویت درخت انار می‌باشد.
محلول پاشی ریزمغذی‌ها
پاشش ریزمغذی‌هایی مانند آهن، روی، منگنز، کلسیم و بور به بهبود رنگ برگ‌ها، سلامت عمومی درخت و افزایش میزان باردهی کمک می‌کند. در طول یک فصل، حداقل 2 بار محلول پاشی روی، منگنز و بور باید انجام شود. محلول پاشی کلسیم و بور در زمان میوه دهی نیز جلوی ترک خوردن پوست انار را می‌گیرد و به ماندگاری بیشتر میوه در زمان برداشت کمک می‌کند. برای تأمین این نیازها، می‌توانید از کودهای میکرو مغذی متعادل استفاده کنید. استفاده از بهترین کود آهن برای درخت انار می‌تواند از علت سفید شدن دانه‌های انار جلوگیری کند.
برنامه زمانی کود دهی در طول سال
یکی از مهم‌ترین نکاتی که باغداران حرفه‌ای همیشه به آن توجه دارند، زمان کود دهی درخت انار است. استفاده درست و به موقع از کودها، می‌تواند از بسیاری از مشکلات مثل ریزش گل انار، سفید شدن یا کشمشی شدن دانه‌ها و حتی خشک بودن دانه انار جلوگیری کند. در ادامه، برنامه پیشنهادی سالانه برای این منظور ارائه شده است:
زمستان: آغاز تقویت خاک
در این فصل، تمرکز روی بازسازی خاک و تغذیه پایه‌ای است. بدین منظور کود دامی پوسیده همراه با گوگرد و کود فسفر بالا (مثل سوپر فسفات) به صورت چالکود در اطراف درخت ریخته می‌شود. این ترکیب، بهترین شروع برای تغذیه سالانه درخت محسوب می‌شود و به رشد سریع ریشه‌ها کمک می‌کند. در صورت استفاده از کود مرغی، مقدار مصرف کود مرغی برای هر درخت انار نباید از ۳ تا ۵ کیلو در سال تجاوز کند و حتماً باید کاملاً پوسیده باشد.
بهار: آغاز رشد و گل‌دهی
این فصل، زمان طلایی برای شروع رشد درخت و گل‌دهی است. بهترین کود برای درخت انار در بهار کود NPK با فسفر بالا ۱۰-۵۲-۱۰ در کنار اسید هیومیک است که به صورت آبیاری هر ۱۵ روز یک بار انجام می‌شود. این کار کمک می‌کند تا ریشه قوی شود و گل‌دهی بهتری اتفاق بیفتد. همچنین می‌توان از کود اوره برای درخت انار به صورت کنترل شده استفاده کرد تا باعث تحریک رشد برگ و شاخه‌ها شود.
تابستان: تغذیه میوه و بهبود کیفیت
زمانی که میوه‌ها شروع به رشد می‌کنند، نیاز به پتاس افزایش می‌یابد. علت خشک بودن دانه انار معمولاً کمبود پتاسیم، تنش آبی (آبیاری نامنظم)، و کمبود عناصر ریزمغذی مانند بور و کلسیم است. بهترین کود برای قرمز شدن دانه انار کود NPK با پتاس بالا 36-12-12 به همراه محلول پاشی کلسیم و بور می‌باشد که باعث می‌شود میوه‌ها درشت، خوش‌طعم و مشتری پسند باشند. این ترکیب، بهترین کود برای سیاه شدن دانه انار است. همچنین محلول پاشی نیترات پتاسیم پس از گل‌دهی نیز اندازه و کیفیت و آبدار بودن میوه را افزایش داده و ترک خوردن میوه را کاهش می‌دهد.
پاییز: پایان فصل رشد و آمادگی برای زمستان
در این دوره، دیگر نیازی به کوددهی سنگین نیست. تنها مقدار کمی اسید هیومیک برای تقویت خاک استفاده می‌شود تا درخت برای زمستان آماده شود. این مرحله از بروز ضعف عمومی درخت در سال آینده پیشگیری می‌کند.
سخن پایانی
اگر می‌خواهید درخت انارتان سالم، پربار و میوه‌هایی درشت، شیرین، قرمز و آبدار تولید کند، نباید کوددهی را دست کم بگیرید. استفاده هوشمندانه از بهترین کود برای انار مانند کود حیوانی پوسیده، کودهای شیمیایی مانند NPK، اسید هیومیک و محلول پاشی عناصر ریز مغذی، همه با هم، راز موفقیت باغداران حرفه‌ای است.
برنامه کوددهی باید بر اساس شرایط منطقه، سن درخت، نوع خاک و فصل سال تنظیم شود. تنها در این صورت است که می‌توانید از مشکلاتی مانند کشمشی شدن دانه انار، ریزش گل انار، سفید شدن دانه‌های انار یا سیاه شدن آن‌ها جلوگیری کرده و محصولی تولید کنید که مشتری پسند باشد.
سوالات متداول
۱. آیا کود مرغی برای انار مناسب است؟
بله، اگر کاملاً پوسیده باشد و به مقدار کم استفاده شود، می‌تواند مفید باشد.
۲. چند بار در سال باید کود بدهیم؟
حداقل ۳ مرحله اصلی کوددهی لازم است: زمستان (چالکود)، بهار (آبیاری)، تابستان (محلول پاشی و تغذیه میوه)
۳. درخت انار چند سالگی به کود شیمیایی نیاز دارد؟
از سال دوم به بعد، استفاده کنترل شده از کود شیمیایی مفید است، ولی سال‌های اول بهتر است با کود آلی شروع کنید.